Porównanie programów głównych komitetów wyborczych przed wyborami parlamentarnymi 2019: Praworządność i gospodarka
Tak jak w poprzednich latach Forum Obywatelskiego Rozwoju przedstawia porównanie oficjalnych programów pięciu ogólnopolskich komitetów wyborczych. Ze względu na szczególną rolę, a także niespotykaną dotąd skalę destrukcyjnych działań partii rządzącej w obszarze praworządności, poza kwestiami gospodarczymi przyglądamy się również zapowiedziom partii dotyczącymi wymiaru sprawiedliwości i prokuratury.
Porównanie dotyczy pięciu największych komitetów ogólnopolskich – kolejność prezentacji zależy od nadanych przez PKW numerów list.
Podejmując decyzje wyborcze należy mieć na uwadze wszystkie drastyczne ataki na system wymiaru sprawiedliwości, które miały miejsce podczas kończącej się właśnie kadencji parlamentu. Warto pamiętać, kto ich dokonał i zamierza je kontynuować, a kto deklaruje ich zatrzymanie i odwrócenie, w tym zastąpienie potrzebnymi reformami w sądownictwie i prokuraturze. Dlatego w analizie obietnic wyborczych dużo uwagi poświęcamy kwestiom państwa prawa, które są fundamentalnie ważne zarówno z perspektywy wzrostu gospodarki, jak i podstawowych wolności obywatelskich i funkcjonowania demokracji. Nawet najbardziej potrzebne czy atrakcyjne obietnice wyborcze mają niewiele sensu, jeśli ich realizacja miałaby odbywać się w państwie niepraworządnym.
Najwięcej miejsca tematyce praworządności poświęcają Koalicja Obywatelska i Lewica. Oba komitety deklarują odwrócenie wielu zmian wprowadzonych przez PiS. Dodatkowo, Koalicja Obywatelska zwraca uwagę na konieczność wprowadzenia reform usprawniających wymiar sprawiedliwości i reformy prokuratury. Konfederacja skupia się wyłącznie na temacie szybkości działania sądów, ale bez żadnego odniesienia się do fundamentalnej wartości, jaką jest niezależność sądownictwa. PSL krytycznie ocenia zmiany wprowadzone w ostatniej kadencji, ale niewiele miejsca poświęca ich odwracaniu, proponując jednocześnie np. niekonstytucyjny wybór członków KRS w wyborach powszechnych. PiS wspomina o „dokończeniu reformy wymiaru sprawiedliwości", co powinno być traktowane przez wyborców jako ostrzeżenie.
Dalsza poprawa poziomu życia w Polsce wymaga utrzymania szybkiego tempa wzrostu gospodarczego, który zależy od liczby pracujących oraz wydajności ich pracy.
- Wzrost aktywności zawodowej jest zależny od wzmocnienia opłacalności pracy, na co jako jedyna stawia Koalicja Obywatelska (KO) proponując obniżki podatków i dopłaty dla pracujących. PiS i Lewica wyższe płace chcą wymusić ustawowym podnoszeniem płacy minimalnej, ale bez zmian w podatkach spowoduje to podniesienie kosztów pracy i utrudni wciągnięcie na rynek pracy mniej wydajnych pracowników. I tak w 2021 roku osoba otrzymująca pensję minimalną zarabiałaby według:
- PiS: 2,2 tys. zł na rękę, obłożone 1,4 tys. zł podatków i składek;
- Lewicy: niecałe 2,1 tys. zł na rękę, obłożone ponad 1,3 tys. podatków i składek;
- KO: 2,5 tys. zł na rękę, obłożone 0,6 tys. zł podatków i składek.
- PiS: 2,2 tys. zł na rękę, obłożone 1,4 tys. zł podatków i składek;
- Pomimo starzenia się społeczeństwa żadna z partii nie proponuje podnoszenia wieku emerytalnego, jednak KO chce zachęcić do dłuższej aktywności zawodowej obniżając opodatkowanie i oskładkowanie osób starszych oraz zapewniając premię za późniejsze przejście na emeryturę. PiS ogranicza się do zwiększenia wydatków na 13-ste i 14-ste emerytury, a Lewica proponuje tak wysoką emeryturę minimalną, że dla większości osób nie będzie miało znaczenia czy dłużej pracują, gdyż i tak otrzymają emeryturę równą minimalnej.
- Wzrost wydajności pracy wymaga inwestycji i rozwoju przedsiębiorstw, jednak większość partii przede wszystkim skupia się na ułatwieniach dla najmniejszych firm nastawionych na trwanie (np. dalsze obniżenie ZUS dla samozatrudnionych). Wyjątkiem jest KO, która przede wszystkim zamierza premiować rosnące oraz inwestujące firmy, które mogą mieć większy wkład w rozwój polskiej gospodarki.
Zachęcamy wszystkich do oddania 13 października głosu na tych, którzy gwarantują szeroki zakres wolności, w szczególności gospodarczej, uczciwość życia publicznego, apolityczność instytucji państwowych i ludzką przyzwoitość.
Zachęcamy wszystkich do świadomego głosowania w niedzielę 13 października, w oparciu nie tylko o obecnie składane obietnice, ale także dotychczasowe działania poszczególnych osób i partii.
Pełna treść raportu oraz informacja prasowa znajdują się w plikach do pobrania poniżej.
Kontakt do autorów:
dr Aleksander Łaszek, główny ekonomista FOR
aleksander.laszek@for.org.pl
Marek Tatała, wiceprezes zarządu FOR
marek.tatala@for.org.pl
Rafał Trzeciakowski, ekonomista FOR
rafal.trzeciakowski@for.org.pl
Patryk Wachowiec, analityk prawny FOR
patryk.wachowiec@for.org.pl
Karolina Wąsowska, prawnik FOR
karolina.wasowska@for.org.pl
Marcin Zieliński, ekonomista FOR
marcin.zielinski@for.org.pl
Pliki do pobrania:
