Raporty FOR

Tworzenie polityk publicznych opartych na dowodach (evidence-based policy making, EBPM) to w najszerszym znaczeniu sformalizowany proces, w którym władza angażuje wysokiej jakości zasoby celem wywołania pożądanych przez nią zmian świecie realnym. Bardziej szczegółowo jest to podejście, w którym interwencje państwa (bądź ich brak) uzasadnione są rzetelnymi danymi z różnych źródeł, w tym od samych obywateli. Taki sposób rządzenia zapewnia, z jednej strony, optymalne rozwiązywanie problemów, a z drugiej umożliwia przekonanie zainteresowanych, że istotne dla nich decyzje nie zostały podjęte przez państwo arbitralnie lub bez uwzględnienia ich interesu – przyczyniając się w ten sposób do zwiększenia legitymacji władzy i ogólnej poprawy sytuacji obywateli.

W ostatnich latach wskutek polityki PiS osiągnęliśmy bardzo wysoką inflację, stagnację gospodarczą, wzrosły wydatki i deficyt budżetu, zwiększyły się koszty obsługi długu publicznego. Nadchodzące wybory stanowią wyjątkową okazję do ograniczenia regresu ustrojowego i wyrwania się z populistycznej pułapki PiS. Fundacja FOR, stojąc na straży wolności i praworządności w państwie, po raz kolejny publikuje Audyt, w którym podsumowuje wpływ ośmiu lat rządów PiS na gospodarkę i praworządność.

Z okazji Igrzysk Wolności w Łodzi opublikowano raport pt. Odpolitycznienie przedsiębiorstw kontrolowanych przez państwo. Transmisję z panelu dyskusyjnego na temat raportu można obejrzeć na naszych mediach społecznościowych pod wskazanym linkiem.

Ekspansja amerykańskiej gospodarki po Wielkiej Recesji była nie tylko anemiczna w stosunku do poprzednich ekspansji gospodarczych, ale także najwolniejszym powojennym ożywieniem. Oznacza to, że najsłabsze ożywienie miało miejsce, gdy polityka monetarna (i fiskalna) była – do czasów pandemii COVID-19, kiedy dotychczasowe działania zintensyfikowano – najbardziej agresywna w historii amerykańskiego pokoju. Częścią wytłumaczenia tego paradoksu jest fakt, że niekonwencjonalna polityka pieniężna prowadzi do negatywnych niezamierzonych efektów jak nadmierne podejmowanie ryzyka, wzrost zadłużenia prywatnego i publicznego oraz zombifikacja gospodarki. 

W najnowszym raporcie “Zagrożenia nadmiernego długu publicznego” (edycja 2022) autorzy, dr Sławomir Dudek, Ludwik Kotecki oraz Monika Kurtek, skupiają się na sytuacji finansów publicznych w 2022 roku, ich perspektywach, sytuacji rynkowej w zakresie mającym wpływ na warunki finansowania wydatków publicznych emisją obligacji. Więcej uwagi poświęcają również wysokim kosztom obsługi długu i potencjalnym zagrożeniom realizacji „scenariusza rumuńskiego”.

Publikacja jest materiałem wprowadzającym do Audytu Wolności Gospodarczej, który odbył się 30 listopada 2021 roku w Warszawie. Audyt nie jest tradycyjną konferencją. To obywatelskie konsultacje, które pozwolą na przedstawienie konkretnych rozwiązań służących wolności gospodarczej w Polsce. W ostatniej edycji indeksu Fraser Institute Polska zajęła dopiero 75. miejsce na świecie. To drugi najgorszy wynik w Unii Europejskiej. Jest więc ogromne pole do poprawy.​

Rozwój Łodzi nastąpił dopiero w XIX w. W przeciwieństwie do innych wielkich miast Polski, które rozwijały się stopniowo od średniowiecza (jak np. Kraków czy Poznań), Łódź aż do lat 20. XIX w. pozostawała niewyróżniającym się niczym szczególnym, niewielkim miasteczkiem. Późny i gwałtowny rozwój miasta może tłumaczyć jego pewne opóźnienia cywilizacyjne na tle innych dużych miast polskich (np. dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości rozpoczęto budowę wodociągów i kanalizacji), rzutujące negatywnie na warunki życia mieszkańców przez długie lata.

W związku z kryzysem gospodarczym wywołanym przez skutki COVID-19, w wielu krajach, w tym w Polsce, wprowadzono pakiety antykryzysowe, finansowane w przeważającej mierze z bezprecedensowej emisji długu publicznego. Według prognoz Komisji Europejskiej łączny dług publiczny w UE-27 w relacji do PKB wyniesie na koniec 2021 r. około 95%. To znacząco więcej niż 60-procentowy próg, którego nieprzekraczanie jest wymagane od państw członkowskich w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Politycy najczęściej doskonale zdają sobie sprawę z zagrożeń szybko narastającego długu, ale mimo to, mając najwyżej kilkuletnią perspektywę rządzenia, znajdują sposoby, aby podporządkować politykę fiskalną doraźnym celom politycznym.

Zastój czy Rozwój? W jakim kierunku pójdzie polska gospodarka? Jakie są możliwe scenariusze i jakich reform potrzebujemy, by dogonić Zachód? Na te i inne pytania, odpowiadają ekonomiści FOR w najnowszym raporcie - "Polska: zastój czy rozwój? Praca, praworządność, inwestycje, innowacje".