Komunikaty

Indeksy i rankingi to popularne na całym świecie metody na przedstawienie różnych zjawisk, które pozwalają na porównania między państwami. Za większość z nich odpowiadają organizacje pozarządowe, które zazwyczaj co roku publikują wyniki swoich badań. 

Nowy Prezydent RP to szansa na prezydenckie weta dla szkodliwych i naruszających konstytucję rozwiązań proponowanych przez rządzących. Jedną z takich groźnych zmian może być wprowadzanie „pełniącego obowiązki Rzecznika Praw Obywatelskich”, na wzór wprowadzonych przez PiS p.o. I Prezesa Sądu Najwyższego oraz p.o. Prezesa Trybunału Konstytucyjnego (funkcję tę sprawowała Julia Przyłębska od 20 grudnia do 21 grudnia 2016 roku).

W niedzielę Mateusz Morawiecki zapowiedział powołanie Funduszu Patriotycznego, który miałby służyć „budowaniu postaw patriotycznych” i wspierać „pasjonatów historii, pasjonatów, którzy biorą udział w grupach rekonstrukcyjnych”. Nie wiemy, jaką formę miałby przyjąć zapowiadany fundusz: czy byłby pozabudżetowy fundusz celowy, czy fundacja (jak Polska Fundacja Narodowa), czy może też agencja wykonawcza (jak Narodowy Instytut Wolności).

Zapowiedzi reorganizacji systemu sądownictwa powszechnego powinny budzić silny niepokój, zarówno tych, którzy przez ostatnie lata angażowali się w protesty przeciw upolitycznianiu sądów, jak również tych, którzy mogą kiedykolwiek wejść w kontakt z sądami. Prezydencki podpis może sprawić, że ustawa zezwoli na przeprowadzanie politycznie motywowanej weryfikacji sędziów, którzy z założenia maja być niezawiśli (zgodnie z art. 178 Konstytucji RP). 

Jako FOR wielokrotnie ostrzegaliśmy przed nadmiernym optymizmem co do dalszego uszczelniania VAT, wskazując, że jego trwałość zweryfikuje dopiero następne spowolnienie gospodarcze. Niestety mieliśmy rację – szacunki dra Sławomira Dudka, byłego dyrektora departamentu polityki makroekonomicznej Ministerstwa Finansów, a obecnie głównego ekonomisty Pracodawców RP pokazują, że już w 2019 roku luka VAT zaczęła ponownie rosnąć.

Trzecia rocznica położenia stępki na terenie dawnej Stoczni Szczecińskiej to dobra okazja do przypomnienia efektów tzw. planu Morawieckiego, jako że „Batory”, pod którego stępkę kładł sam twórca planu, to jeden z projektów flagowych. Plan Morawieckiego można podzielić na trzy części: diagnozę stanu gospodarki, opis planowanych „programów rozwojowych”, których realizacją miałoby zająć się państwo, oraz listę ogólnogospodarczych celów i mierzalnych wskaźników, według których należy realizację tych celów oceniać.

Kolejna propozycja nowelizacji Kodeksu postępowania karnego radykalnie ogranicza prawo do obrony. Sugerowane zmiany dotyczą m.in. aresztowych posiedzeń online. Podejrzany ani jego obrońca nie muszą już być obecni na sali rozpraw. Zmiany wprowadzane są w ramach luzowania obostrzeń i uzasadniane pandemią, chociaż w okresie ścisłego lockdownu posiedzenia odbywały się osobiście.

Wicepremier Jacek Sasin ogłosił, że górnicy otrzymają świadczenia w wysokości 100% swoich pensji za okres zamknięcia kopalń węgla kamiennego ze względu na epidemię koronawirusa SARS-CoV-2. Tymczasem inni pracownicy, objęci przestojem ekonomicznym, musieli zadowolić się wynagrodzeniem obniżonym nawet o 50% (jednak nie niższym od płacy minimalnej), a zleceniobiorcy świadczeniem postojowym równym 80% płacy minimalnej.

Choć rządzący wiedzieli, że może dojść do dochodzenia odszkodowań przez poszkodowane podmioty, zdecydowali się nie ograniczać (mimo że taka możliwość istniała) kosztów, które będzie w efekcie musiał ponieść Skarb Państwa. Gdyby zdecydowano się na drogę zgodną z prawem, czyli stan klęski żywiołowej wprowadzony na czas epidemii, skala ewentualnych roszczeń byłaby znacząco ograniczona. W chwili obecnej obywatele, w tym przedsiębiorcy, wiązani są licznymi obostrzeniami, z których większość ma wątpliwe umocowanie konstytucyjne.

25 tys. zł sięgnęły w 2019 roku wydatki publiczne w przeliczeniu na przeciętnego obywatela. Już po raz dziewiąty Forum Obywatelskiego Rozwoju (FOR) publikuje „Rachunek od państwa”, czyli zestawienie ubiegłorocznych wydatków publicznych w przeliczeniu na przeciętnego stałego mieszkańca Polski, niezależnie od wieku. Jak co roku, w FOR prowadzimy akcję informacyjną w okresie składania deklaracji podatkowych, aby w przystępny sposób zobrazować podatnikom za co płacą.