Analiza 22/2012: Jak zwiększyć zatrudnienie, oszczędności narodowe oraz tempo wzrostu produktywności w Polsce?
Synteza
• Negatywne zmiany demograficzne, chronicznie niskie oszczędności narodowe oraz malejące tempo wzrostu produktywności związane z wyczerpywaniem się prostych rezerw sprawiają, że w nadchodzących latach gospodarce polskiej grozi trwałe spowolnienie.
Podaż pracy
• W 2011 roku pracowało tylko 64,8% Polaków w wieku 20-64 lata, znacznie poniżej średniej dla państw UE-15, wynoszącej 69,7%. Podniesienie tego wskaźnika, poprzez m.in. eliminację przywilejów emerytalnych ograniczających aktywność zawodową osób starszych, czy obniżenie pensji minimalnej ograniczającej aktywność zawodową osób młodych, może w perspektywie najbliższej dekady zneutralizować negatywny wpływ zmian demograficznych na podaż pracy.
Oszczędności i inwestycje
• Przegląd i racjonalizacja wydatków publicznych na cele takie jak emerytury, renty, świadczenia czy edukacja są niezbędne dla trwałego zrównoważenia finansów publicznych. Oszczędności może przynieść ograniczenie nieuzasadnionych przywilejów emerytalnych górników, rolników, sędziów, prokuratorów oraz służ mundurowych. Podniesienie pensum nauczycieli, należącego obecnie do jednego
z najniższych w Europie, może pozwolić na zmniejszenie wydatków na edukację, bez szkody dla jakości nauczania.
Wzrost produktywności
• Według szacunków OECD uwolnienie zawodów regulowanych oraz deregulacja na rynkach energii elektrycznej i gazu, w telekomunikacji i transporcie może przyczynić się do wzrostu polskiej gospodarki w perspektywie 5 lat o 9%.
• Pomimo, że w polskim rolnictwie pracuje ponad 10% aktywnych zawodowo Polaków, sektor ten wytwarza tylko 3% polskiego PKB. Należy ograniczyć bardzo korzystne warunki ubezpieczenia w KRUS oraz inne transfery socjalne, które sztucznie ograniczają przepływ pracowników z rolnictwa do bardziej produktywnych usług i przemysłu.
• Milion Polaków wciąż pracuje w państwowych i komunalnych spółkach, gdzie presja na wzrost efektywności jest znacznie mniejsza niż w sektorze prywatnym. Dokończenie prywatyzacji sprzyjałoby dalszemu wzrostowi produktywności.
• Gruntownej reformy wymaga nadmiernie skomplikowany i podlegający częstym zmianom system podatkowy. Koszt licznych ulg i preferencji podatkowych (np. wyłączenie rolników z podatku PIT, obniżony VAT na hotele i restauracje) jest przenoszony na resztę społeczeństwa w postaci wyższych podatków.
Kontakt do autora:
Aleksander Łaszek
e-mail: aleksander.laszek@for.org.pl
tel. 695 286 386
Pliki do pobrania:
