wolny rynek

26 maja 2023 roku Sejm przegłosował ostateczne brzmienie nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw prowadzącą do znaczących zmian dla przedsiębiorców prowadzących działal-ność w zakresie przewozów drogowych. Na etapie prac sejmowych nad nowelizacją dokonano tzw. wrzutki poselskiej, która dodała problematyczny przepis z pominięciem oceny skutków regulacji i konsultacji spo-łecznych. Projekt w finalnym brzmieniu poparli niemal wszyscy posłowie (przeciw głosowało jedynie trzech posłów z koła Wolnościowcy, wstrzymali się posłowie Konfederacji i 8 posłów klubu Lewicy).

Według badań przeprowadzonych przez Ipsos MORI, opisanych w książce Rainera Zitelmanna „W obronie kapitalizmu”, Polacy są najbardziej wolnorynkowym i prokapitalistycznym społeczeństwem spośród 32 przebadanych krajów. Na wysokie poparcie Polaków dla wolnego rynku i kapitalizmu wskazują także badania zlecone przez Stowarzyszenie Libertariańskie czy wyniki przedstawionego w „Gazecie Wyborczej” Sondażu Obywatelskiego. Tymczasem główne partie polityczne licytują się w kampaniach wyborczych na obietnice socjalne i nie proponują rynkowych reform gospodarczych. Działania i obietnice koalicji rządowej są sprzeczne z oczekiwaniami wielu Polaków.

W lutym miasto st. Warszawa zamieściło w Biuletynie Zamówień Publicznych informację o zamiarze zawarcia umowy w tzw. trybie in-house z Miejskim Przedsiębiorstwem Oczyszczania w Warszawie na odbiór odpadów komunalnych z dzielnic Białołęka, Targówek, Ochota, Ursus, Włochy, Śródmieście, Bemowo, Wola i Mokotów na lata 2022-2026. Postępowanie krytykują prywatni przedsiębiorcy konkurujący na rynku wywozu śmieci (w związku z zamówieniem do Krajowej Izby Odwoławczej trafiło aż 30 odwołań), a z krytycznym wobec postępowania miasta wnioskiem do Minister Klimatu i Środowiska oraz Ministra Rozwoju i Technologii wystąpił Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Sytuacja ta powinna zwrócić uwagę na wykorzystanie przepisów dot. zamówień w trybie in-house oraz posłużyć jako bodziec do zmian w zakresie prawa zamówień publicznych. 

Wkolejnym odcinku „Świata Wolności” ponownie odwiedzamy kilka krajów i kontynentów. Możemy przekonać się, jak różnorodne są projekty realizowane przez wolnościowe organizacje – od przedsiębiorczości, przez walkę z ubóstwem, po tolerancję dla mniejszości i praworządność. Od wielu lat obserwuję też rosnący poziom profesjonalizmu wielu organizacji pozarządowych, możliwy m.in. dzięki szkoleniom, nagrodom i wsparciu Atlas Network. Dzięki temu wzrasta skuteczność grup, które korzystając z różnych narzędzi walczą o realizację podobnych celów, z większą wolnością dla jednostek na czele.

By bronić wolnego rynku, trzeba się najzwyczajniej bardzo napracować, trudniej się z tym przebić w komunikacji ze społeczeństwem - wie z doświadczenia prof. Leszek Balcerowicz. A kto zyskuje poklask? O tym w rozmowie z Adamem Sofułem i Jackiem Ziarno dla Nowego Przemysłu.

– Ministerstwo unika odpowiedzi na podstawowe kwestie. Wciąż nie rozumiem, o jakie dane chodzi w przypadku aplikacji. Bo nie mówimy tu o papierowych dokumentach dotyczących np. czasu pracy kierowcy, lecz również danych klientów, które mogłyby być zbierane niejako przy okazji. Rozporządzenie nie daje gwarancji, że tak nie będzie się działo – uważa Krzysztof Izdebski z fundacji ePaństwo. Podobnego zdania jest Patryk Wachowiec z Forum Obywatelskiego Rozwoju. Według niego ustawa zwana „lex uber” nie uprawnia ministra do zawarcia w rozporządzeniu paragrafu dotyczącego kontroli służb.

Sporo uwagi przyciągała swego czasu umowa handlowa CETA, pomiędzy UE i Kanadą. Odpowiedzi na wiele popularnych mitów na jej temat znaleźć można w artykule „Czy polskiego rolnika zjedzą zmutowane kanadyjskie korporacyjne kurczaki – czyli 33 pytania i odpowiedzi na temat CETA i wolnego handlu”. Także zawarte pomiędzy USA, Kanadą i Meksykiem porozumienie NAFTA regularnie pojawiało się w debacie publicznej, szczególnie w związku z ostrymi atakami Donalda Trumpa. Prezydent USA nazwał je „najgorszą umową handlową jaką kiedykolwiek zawarto”, choć jak wyjaśnia Daniel J. Ikenson, nowa umowa USCMA (tzw. NAFTA 2.0) to „najlepsza kiedykolwiek wynegocjowana umowa handlowa (poza wszystkimi dotychczasowymi)”.

Polacy od XVIII wieku emigrują na Zachód w poszukiwaniu pełniejszych możliwości samorealizacji, które stwarza nie tylko dobrobyt tamtejszych społeczeństw, ale i zwykle większy zakres wolności. Również po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej ci, którzy wyjechali, wybierali jedne z najbardziej wolnych gospodarczo krajów Europy i świata – Wielką Brytanię, Niemcy, Irlandię czy Holandię.

– Rozumiem cel tych przepisów: niewprowadzanie na krajowy rynek alkoholu bez banderol. Uważam jednak, że zliberalizowanie zasad zakupów w sklepach wolnocłowych nie stanowi zagrożenia dla gospodarki. Chodzi bowiem o bardzo niewielkie ilości, ograniczone objętością bagażu podręcznego w samolocie. Dlatego ustawodawca powinien zastanowić się nad bardziej prokonsumenckim podejściem i dopuszczeniem sprzedaży alkoholu bez banderoli także osobom podróżującym po Polsce – mówi Marek Tatała, wiceprezes zarządu FOR.