Komunikat FOR: Komisja Europejska chroni polskich konsumentów przed złymi pomysłami naszego rządu
Decyzja Komisji Europejskiej o wszczęciu postępowania dotyczącego podatku od sprzedaży detalicznej jest słuszna, ponieważ ten dodatkowy podatek nałożony na duże sklepy jest nieuzasadniony i szkodliwy. To konsument powinien móc sam decydować, gdzie chce robić zakupy. Pomysły polityków, by wyższymi podatkami zniechęcać ludzi do robienia zakupów w dużych sklepach nie tylko ograniczają wybór konsumenta, ale także szkodzą rozwojowi polskiej gospodarki.
Podatek od sprzedaży detalicznej już na etapie jego uchwalania budził duże obawy o jego zgodność z prawodawstwem unijnym. Bardzo podobny podatek wprowadzony na Węgrzech został zakwestionowany prze Komisję Europejską. Uchwalanie przez parlament przepisów, co do których istnieją duże obawy o ich zgodność z prawodawstwem unijnym, pogłębia chaos prawny w Polsce, sprawiając, że przedsiębiorcy muszą się liczyć z ciągłymi zmianami prawa.
O szkodliwości i braku uzasadnienia podatku od sprzedaży detalicznej pisaliśmy już w Analizie 12/2016 oraz Komunikacie z 3 VI 2016, gdzie podkreślaliśmy, że na nowym podatku stracą konsumenci, pracownicy handlu oraz polska gospodarka jako całość.
Komisja Europejska wszczęcie postępowania uzasadnia obawami, że „(….) progresywne stawki oparte na wielkości przychodów przyznają przedsiębiorstwom o niskich przychodach selektywną przewagę nad ich konkurentami, z naruszeniem unijnych zasad pomocy państwa. (…)” . Obawy te są uzasadnione, bo jednym z deklarowanych efektów nowego podatku, według uzasadnienia, ustawy miała być „(…) Poprawa konkurencyjności mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw w stosunku do dużych przedsiębiorców handlowych. (…)” .
W przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych można argumentować, że zróżnicowanie stawek ma cel redystrybucyjny. Niektórzy uważają, że na pewnym wysokim poziomie dochodu kolejne 1000 zł przynosi już bardzo mały wzrost użyteczności pracującego i efektywnie jest je redystrybuować do osób mniej zarabiających, którym przyniesie znacznie większy pożytek. Taki argument nie ma w ogóle racji bytu w przypadku zróżnicowanych obciążeń dla firm. Ogół nie ma żadnego interesu, żeby wspierać nieefektywne firmy, redystrybuując do nich dochody firm bardziej produktywnych. W kapitalizmie gorsze firmy upadają, a lepsze wchodzą na ich miejsce rozszerzając produkcję i przejmując pracowników, co jest jednym z głównych mechanizmów wzrostu produktywności gospodarki (Melitz i Ottaviano, 2008; Melitz, 2003). W raporcie FOR „Następne 25 lat” (2015) zwracaliśmy uwagę, że w Polsce działanie tego mechanizmu może jest sztucznie hamowane przez interwencje państwa.
Sztuczne hamowanie przez państwo wzrostu firm jest szkodliwe dla konsumentów i gospodarki. Jednym z podstawowych silników wzrostu gospodarczego i rosnącego poziomu życia jest specjalizacja i korzyści skali – innymi słowy większe przedsiębiorstwa są często w stanie bardziej efektywnie zorganizować produkcję i sprzedaż niż mniejsze firmy i w efekcie zaoferować niższe ceny. To dlatego konsumenci kupują przede wszystkim samochody globalnych koncernów motoryzacyjnych, a nie pojazdy wyprodukowane w manufakturach. Tak samo więcej osób kupuje odzież masowo produkowaną przez duże firmy niż ubiera się u krawców. Podobnie jest ze sklepami – duża skala działalności pozwala na lepsze zorganizowanie logistyki i większą wydajność. Większa wydajność przedsiębiorstw to zarówno wyższe płace dla pracowników jak i wyższe wpływy podatkowe. Dlatego państwo nie powinno sztucznie promować mniej efektywnych podmiotów, kosztem większych i wydajniejszych. Jeżeli konsument woli kupić ręcznie robiony w manufakturze samochód, ubranie od krawca albo zrobić zakupy w mniejszym sklepie to jest to jego indywidualny wybór. Ale jeśli zamiast tego będzie wolał nabyć masowo produkowany samochód, masowo szyte ubranie albo zrobić zakupy w dużej sieci handlowej to państwo nie powinno go karać za ten wybór dodatkowym podatkiem.
Więcej w pliku do pobrania.
English version: European Commission Protects Polish Consumers against Bad Decisions of the Government, 4Liberty.eu.
Kontakt do autorów:
Aleksander Łaszek
Wiceprezes Zarządu, Główny ekonomista FOR
e-mail: aleksander.laszek@for.org.pl
Tomasz Dróżdż
Asystent Przewodniczącego Rady Fundacji FOR
e-mail: tomasz.drozdz@for .org.pl
Pliki do pobrania:
