Analiza 9/2016: Jak nie obniżać podatków, czyli CIT 15% dla MSP
- Projekt rządu proponuje nową 15% stawkę podatku CIT niezależnie od dochodów dla małych i średnich przedsiębiorstw (MSP), definiowanych jako płatnicy osiągający przychody ze sprzedaży brutto do 1,2 mln euro. Niższa stawka niezależna od dochodu jest nietypowa na tle państw OECD i stwarza duże bodźce do optymalizacji podatkowej, np. przez podział firm.
- W wielu państwach takie sztuczne progi generują koszty, przede wszystkim hamując wzrost przedsiębiorstw. Ten efekt nałoży się na dotychczasowe problemy polskich firm ze wzrostem, na które zwracaliśmy uwagę w raporcie "Następne 25 lat. Jakie reformy należy przeprowadzić, by dogonić Zachód" (FOR, 2015).
- W świetle literatury, podatek CIT nie jest pożądanym instrumentem wsparcia MSP.
- Polscy przedsiębiorcy zgłaszają problemy przede wszystkim ze skomplikowaniem systemu podatkowego, a nie wysokością stawek podatków.
Nietypowa konstrukcja podatku wypaczy strukturę przedsiębiorstw w Polsce
W projekcie rządu zaproponowano nową 15% stawkę podatku CIT niezależnie od dochodów dla małych i średnich przedsiębiorstw (MSP), definiowanych jako płatnicy osiągający przychody ze sprzedaży brutto (wraz z kwotą należnego podatku VAT) do 1,2 mln euro(ok. 5 mln zł). Konstrukcja podatku jest bardzo nietypowa, ponieważ nie zakłada niższego opodatkowania dochodów do pewnej wysokości, a sztywny podział podatników, na tych którzy płacą 15% oraz tych, którzy płacą 19%. Niższe stawki podatku CIT dla MSP stosuje 9 z 30 państw OECD, ale inaczej niż w propozycji rządu, każde z nich powyżej pewnego progu dochodu stosuje wyższą stawkę podatku (OECD, 2009, uzupełnione przeglądem aktualnych danych). W ostatnim czasie dwa kraje OECD, Hiszpania i Wielka Brytania, zrezygnowały ze stosowania preferencyjnych stawek CIT dla MSP. Przykłady zagraniczne są opisane dokładnie w załączniku.
Niższa stawka uzależniona od sztywnego progu przychodów ze sprzedaży oraz brak progu dochodowego, stwarzają bardzo silne bodźce do optymalizacji podatkowej przez podział firmy lub otrzymywanie przychodów np. w formie przychodów finansowych. Dlatego projekt w takim kształcie będzie wypaczał strukturę przedsiębiorstw. Tak jest w przypadku progów w podatku VAT w Japonii (Onji, 2009), czy skali regulacji pracy jak we Francji (Gourio i Roys, 2014) i we Włoszech (Schivardi i Torrini, 2008). W efekcie np. we Francji jest bardzo dużo przedsiębiorstw do 50 pracowników, i prawie w ogóle, tych o nieco większym zatrudnieniu, czego koszty szacowane są nawet na 1-5 p.p. PKB (Garicano, Lelarge i Van Reenen, 2013).
Kontakt do autorów:
Aleksander Łaszek
główny ekonomista FOR
e-mail: aleksander.laszek@for.org.pl
Rafał Trzeciakowski
ekonomista FOR
e-mail: rafal.trzeciakowski@for.org.pl
Pliki do pobrania:
