Analiza 21/2012: Postępy we wprowadzaniu reform fiskalnych proponowanych przez Forum Obywatelskiego Rozwoju
Synteza
• W styczniu 2011 roku Forum Obywatelskiego Rozwoju przedstawiło gamę reform, których wdrożenie poprawiłoby stan polskich finansów publicznych, jednocześnie przyczyniając się do szybszego wzrostu gospodarczego. Przez półtora roku rząd wprowadził część działań proponowanych przez FOR, jednak nie wszystkie możliwości są w pełni wykorzystywane.
• Rozpoczęto podnoszenie i zrównywanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn na poziomie 67 lat. Choć sam kierunek zmian jest słuszny, to w obliczu pogarszającej się sytuacji demograficznej tempo podnoszenia wieku emerytalnego kobiet należy uznać za zbyt wolne. Szybsze podnoszenie wieku emerytalnego kobiet pozwoliłoby zatrzymać na rynku pracy kobiety urodzone w czasie powojennego boomu demograficznego, przyczyniając się do szybszego wzrostu gospodarczego oraz wyższych świadczeń emerytalnych.
• Powoli postępują reformy ograniczające nieuzasadnione przywileje wybranych grup zawodowych. Dotychczas zapowiedziane zmiany w KRUS mają wymiar symboliczny. Nie podjęto też działań na rzecz ograniczenia przywilejów górniczych.
• Przyjęte zmiany w emeryturach i zasiłkach służb mundurowych są niewystarczające – warunki uzyskania świadczeń pozostają znacznie korzystniejsze niż w przypadku osób ubezpieczanych w ZUS, generując tym samym znaczne koszty dla podatnika.
• Nie podjęto działań na rzecz bardziej produktywnego wykorzystania czasu pracy nauczycieli. Na tle krajów OECD polscy nauczyciele są jednymi z najkrócej pracujących „przy tablicy”, czyli bezpośrednio z uczniami.
• Powoli postępuje centralizacja zakupów. Nie powołano centrum usług wspólnych, skupiającego usługi księgowe, wsparcie informatyczne i kadrowe dla całej administracji centralnej.
• Nowe przepisy ograniczające deficyt samorządów, choć zapowiedziane, nie zostały dotychczas uchwalone. Działaniom zwiększającym dyscyplinę fiskalną samorządów nie towarzyszą działania mogące poprawić ich sytuację finansową, jak np. liberalizacja Karty Nauczyciela.
• Regres odnotowano w kwestii klina podatkowego, który wzrósł po podniesieniu składki rentowej. Jako rozwiązanie alternatywne FOR postulował ujednolicenie stawek podatku VAT, co uprościłoby cały system i ograniczyło rozmiar szarej strefy. Dzięki wyższym wpływom podatkowym możliwe byłoby istotne obniżenie klina podatkowego dla najmniej zarabiających poprzez znaczące podniesienie zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodu.
Kontakt do autora:
Aleksander Łaszek
aleksander.laszek@for.org.pl
Pliki do pobrania:
