Sławomir Dudek

Relacja długu do PKB jest tylko jednym ze wskaźników oceny finansów publicznych. Nie da się tylko na jego podstawie oszacować ich stanu. Od dawna przypominam o sytuacji, która wydarzyła się w Rumunii. W 2008 roku relacja długu do PKB wyniosła 30 proc., ale utraciła płynność. Aby finansować emerytury i inne wydatki Rumunia poprosiła o pomoc Międzynarodowy Fundusz Walutowego i Komisję Europejską – przypomina Sławomir Dudek, ekonomista Fundacji FOR.

Ciekawe też, że w projekcie budżetu na 2023 r., nad którym obecnie pracuje Senat, nie przewidziano takich wydatków. Jak zresztą wielu innych wydatków. To kolejny pomysł PiS, który nie ma wskazanych źródeł finansowania, więc pewnie zwiększy deficyt. Moim zdaniem to początek kampanii wyborczej w wydaniu rządowym, a właściwie korupcji wyborczej, kupowania głosów za publiczne pieniądze – komentuje Sławomir Dudek, Prezes Fundacji FOR.

Czy piekąc chleb w Polsce zużywamy 2-razy więcej gazu, prądu, węgla? Pytanie retoryczne. Przecież piece są podobne, często z tych samych firm. To czynniki krajowe (rząd i NBP) dołożyły dużo więcej do tej ogromnej inflacji" – twierdzi Sławomir Dudek, główny ekonomista FOR.

Trzeba spojrzeć na jeszcze jeden wskaźnik. To jest kwestia potrzeb pożyczkowych. Samą relacją długu do PKB nic się nie załatwi, nic się do garnka nie włoży. Jak wspomniałem, Rumunia zbankrutowała, mając na papierze zdrową relację długu do PKB.

To kompletnie nierealne założenie. Ten budżet jest fikcją do sześcianu. Po pierwsze, założenia makroekonomiczne, w tym wzrost inflacji, są mocno nieaktualne. Rząd dysponował prognozami niedoszacowanymi o co najmniej kilka punktów procentowych. Nierealny jest też założony przez rząd wzrost gospodarczy rzędu 1,7 proc. Każdy ostrożny planista w czasie wojny zakłada gorszy scenariusz, czego w przypadku budżetu nie ma. Inna sprawa to wydatki poza budżetem. Ustawa nie uwzględnia planów finansowych np. BGK. To nawet setki miliardów złotych, które są poza kontrolą parlamentu.

Po wyborach pojawią się progi dochodowe lub będą cięcia. Ucierpieć może także budżetówka, która może nie dostać podwyżek. Rząd może też szukać podatków antagonizujących społeczeństwo. Oberwać się może wynajmującym mieszkania, niewykluczone są podatki majątkowe, które mogą uderzyć w klasę średnią.

Zaniedbano relacje z inwestorami zagranicznymi, uwierzono z młodzieńczą naiwnością, że era niskich stóp procentowych będzie trwała do końca świata. Zapadalność długu tak ustawiono, że musimy go rolować w bardzo niekorzystnych warunkach. Stoimy przed ścianą.

Reguła wydatkowa to hamulec bezpieczeństwa wobec polityków, aby nie wydawali za dużo pieniędzy podatników. Co do zasady działa ona w ten sposób, że w okresie koniunktury, świetnego wzrostu gospodarczego itp. powinniśmy wydawać nieco mniej, niż pozwalają na to warunki w gospodarce. W idealnym świecie budżet w takim wypadku powinien być realizowany z nadwyżką.