Rule Of Law in Poland

Forum Obywatelskiego Rozwoju prezentuje czwarty z serii raportów na temat kryzysu praworządności w Polsce. Ostatnia część dotyczy wychodzenia z tego kryzysu i odwracania zmian wprowadzonych przez rządzących w najważniejszych instytucjach wymiaru sprawiedliwości od końca 2015 roku. W raporcie wskazujemy również kluczowe obszary, w których konieczne będą reformy w przyszłości.

Forum Obywatelskiego Rozwoju prezentuje trzeci z serii raportów na temat kryzysu praworządności w Polsce. Kolejna część dotyczy praworządności i funkcjonowania systemu prawnego w okresie pandemii COVID-19. Autorzy raportu omawiają m.in. problem niewykorzystania przez rządzących stanu klęski żywiołowej, naruszenia prawa w czasie wyboru Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego czy brak podstaw prawnych dla wielu restrykcji związanych ze zwalczaniem epidemii.

Forum Obywatelskiego Rozwoju prezentuje drugi z serii raportów na temat kryzysu praworządności w Polsce. Druga część dotyczy międzynarodowych reakcji na kryzys i obejmuje Unię Europejską, Radę Europy, ONZ i pojedyncze pomioty, takie jak organizacje pozarządowe i państwa.

Rządy prawa są fundamentem ustroju demokratycznego. Niezależność sądownictwa, równość wobec prawa, prawo do rzetelnego procesu oraz podział i równoważenie się władz stanowią gwarancję wolności jednostki i poszanowania jej praw. Praworządne państwo jest również jednym z najistotniejszych czynników zapewniających stabilność i swobodę obrotu gospodarczego – nie jest przypadkiem, iż państwa przestrzegające najwyższych standardów rządów prawa znajdują się wśród najbogatszych na świecie.

3 marca 2020 r. odbyła się rozprawa przed Trybunałem Konstytucyjnym, zbojkotowana przez dwóch uczestników postępowania: Rzecznika Praw Obywatelskich oraz przedstawiciel Sądu Najwyższego, I Prezes SN, którzy przedstawili stanowiska na piśmie. W składzie sędziowskim TK obecne były trzy osoby uznawane za „dublerów”.

Rozprawę Trybunał odroczył do dnia 12 marca 2020 r. celem umożliwienia dalszego zadawania pytań obecnym na kolejnych rozprawach uczestnikom przez skład orzekający. 

- Pamiętając o tym, jak działał Trybunał przez ostatnie 2-3 lata, jak wygląda kalendarz prac w Trybunale Konstytucyjnym, widzimy, że ta wokanda, kolejność rozpoznawania spraw, daty wydania orzeczeń są ściśle skorelowane z bieżącą sytuacją polityczną. I odnoszę takie wrażenie, że brak ogłoszenia orzeczenia w dniu wczorajszym jest wynikiem oczekiwań na decyzję Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej - mówił Patryk Wachowiec. 

– Norwegia nie podpisze umowy na przekazanie Ministerstwu Sprawiedliwości, jako operatorowi, prawie 300 mln zł (700 mln NOK) w ramach tzw. Funduszy Norweskich. Powodem zagrożenie dla praworządności i upolitycznienie sądów” – poinformował na Twitterze Patryk Wachowiec z Forum Obywatelskiego Rozwoju.

– Jak okazało się w praktyce, zagrożenie dla inwestorów zagranicznych jest realne. Świadczy o tym wzrost liczby klauzul w umowach, w których zastrzegają oni, że ewentualne spory będą rozstrzygane przed zagranicznymi trybunałami a nie polskimi sądami – ocenia Patryk Wachowiec, analityk prawny FOR.

Jego zdaniem opinia MSZ wskazuje z kolei, że skrócenie kadencji starej KRS i wprowadzenie do niej politycznych nominatów może stanowić naruszenie art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, czyli prawa do niezawisłego sądu.

Gdy minister Sławomir Nowak z PO nie wpisał do swojego oświadczenia majątkowego luksusowego zegarka, politycy PiS nawoływali do pilnego śledztwa i dymisji. Teraz, gdy są wątpliwości do oświadczeń szefa NIK Mariana Banasia i Michała Dworczyka, szefa kancelarii premiera, CBA wciąż sprawdza informacje w tej sprawie, a o dymisjach nie ma mowy. Jak podkreśla publicysta Sylwester Ruszkiewicz, który pisał o sprawie zegarka Nowaka, "służby bardzo łaskawym okiem patrzą na poszczególnych polityków Prawa i Sprawiedliwości".

Prawnik Patryk Wachowiec z Forum Obywatelskiego Rozwoju podkreślił, że przepisy są jasne i wskazują, że "za podanie nieprawdy grozi odpowiedzialność dyscyplinarna albo odpowiedzialność karna".