Analiza 5/2017: Niesprawiedliwy podatek przychodowy: strata dla małych przedsiębiorstw i budżetu państwa
Synteza:
Podatek przychodowy uderza w podatkowe źródła współczesnego wzrostu gospodarczego: inwestycje i specjalizacje.
- Ponieważ podstawą wyliczenia wysokości podatku są przychody, przy jego wyznaczaniu nie są brane pod uwagą koszty związane z inwestycjami. Firmy płacą podatki niezależnie od wielkości ich inwestycji, co zniechęca do inwestowania.
- Podatek przychodowy jest naliczany za każdym razem gdy firmy sprzedają sobie materiały bądź półprodukty. Dlatego bardziej opłacalne jest wytwarzanie wszystkiego w ramach jednej korporacji – molocha, niż kupowanie od wyspecjalizowanych poddostawców, co wiązałoby się z płaceniem podatku przychodowego.
Przejście z podatku dochodowego na podatek przychodowy otworzy olbrzymie pole do zmian w strukturze przedsiębiorstw oraz kontraktów, generując popyt na usługi prawników oraz doradców podatkowych.
- Po pierwsze, firmy zorganizowane jako holdingi będą łączyły się w jednolite spółki. Dzięki temu wszystkie transakcje w ramach holdingu przestaną być opodatkowane. Po drugie większe firmy będą przejmować swoich poddostawców i dzięki temu omijać podatek na jednym etapie.
- Po drugie, tam gdzie to możliwe, firmy będą starały się zmienić strukturę umów, tak by być tylko pośrednikiem. Jeżeli firma kupi od dostawcy towar by potem sprzedać go klientowi, podatek przychodowy będzie zapłacony dwukrotnie. Jeżeli jednak umowa zostanie zmieniona tak, że firma towar tylko prezentuje i wystawia, a właścicielem pozostaje początkowy dostawca, podatek będzie zapłacony tylko raz.
- Po trzecie, w przypadku towarów, które na różnych etapach produkcji często są sprzedawane między firmami, taniej będzie kupić dane dobro za granicą i raz zapłacić podatek, niż płacić podatek na każdym etapie jego tworzenia w kraju.
Strukturalną wadą podatku przychodowego jest jego kaskadowy charakter - podatek rośnie z każdą transakcją. Dlatego kraje wysoko rozwinięte zrezygnowały z tego typu podatków, zastępując je ekonomicznie znacznie lepiej skonstruowanym podatkiem VAT. Możliwość odliczenia podatków opłaconych na poprzednich etapach produkcji sprawia, że VAT nie wypacza struktury przedsiębiorstw.
Na wprowadzeniu podatku przychodowego najwięcej straciłyby małe, krajowe przedsiębiorstwa współpracujące z większymi koncernami. Podatek przychodowy sprawiłby, że koncernom bardziej zacznie opłacać się produkowanie większej ilości towarów wewnątrz firmy, niż współpraca z mniejszymi podmiotami, co wiązałoby się z co najmniej podwójnym opodatkowaniem.
Treść całej analizy dostępna w załączniku.
Read also in English.
Kontakt do autora:
Aleksander Łaszek
Główny Ekonomista FOR
e-mail: aleksander.laszek@for.org.pl
W mediach:
- Ogórek S., Rewolucja podatkowa PiS. "Tylko ignoranci wierzą, że jest jeden sposób na podatki", Money.pl, 18.04.2017.
- Nowy podatek będzie niesprawiedliwy, MarketNews24.pl, 19.04.2017.
- Stańczyk M., Posłowie chcą zmian w podatkach, najwięcej mieliby zyskać pracownicy. Eksperci są sceptyczni, biznes.Onet.pl, 19.04.2017.
- FOR krytykuje podatek przychodowy. Strata dla małych firm i budżetu państwa, WirtualneMedia.pl, 20.04.2017.
- MF: Ekspert: Nowy podatek będzie niesprawiedliwy, biznes.Interia.pl, 21.04.2017.
- Badowski M., 60 sekund biznesu: Podatek przychodowy uderzy w małe firmy, Pomorska.pl, 09.05.2017.
Pliki do pobrania:
