Komunikat FOR: Rewizja budżetu UE 2014-2020: zmarnowana szansa czy nadzieja na obywatelski nadzór?
W październiku 2013 r. FOR opublikowało analizę pt. „Polska nie wspiera efektywnej realizacji budżetu UE” , w której został opisany plan Unii Europejskiej, aby w połowie obowiązywania unijnej perspektywy budżetowej na lata 2014-2020 dokonać kontroli jakości wydatkowania pieniędzy. Polscy europosłowie oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP sprzeciwiali się takiej formie rewizji, która pozwalałaby odebrać fundusze krajom marnotrawiącym unijne środki. Niedawno opublikowane przez Brukselę propozycje rewizji pozwalają sądzić, że zwyciężyła „miękka” koncepcja rewidowania europejskiego budżetu: państwa, które źle wydają pieniądze, nie będą karane, ani nawet krytykowane. W ramach rewizji Bruksela po prostu dołoży pieniądze na kolejne inicjatywy.
W dniu 14 września br. Komisja Europejska, reprezentowana przez komisarz ds. budżetu Kristalinę Georgievę, przedstawiła pakiet propozycji prawnych składających się na rewizję budżetu UE. W pakiecie tym nie ma mowy o krytyce nieefektywności wydawania środków oraz o możliwych sankcjach. Wręcz przeciwnie, Unia wyłącznie chwali się swoimi osiągnięciami: „Średniookresowy przegląd bierze pod uwagę kluczowe osiągnięcia aktualnej siedmioletniej perspektywy budżetowej, podczas której budżet UE już zdążył odegrać zasadniczą rolę we wspieraniu najwyższych politycznych priorytetów [Unii]” – czytamy w komunikacie prasowym Komisji Europejskiej . Główną proponowaną przez Brukselę zmianą jest po prostu wzmocnienie tych dotychczasowych sukcesów dodatkowymi pieniędzmi, przeznaczanymi na programy, z których część budzi poważne wątpliwości.
Istotnym elementem rewizji ma bowiem być wpompowanie łącznie 650 mln euro w Europejski Fundusz Inwestycji Strategicznych . Z perspektywy celu, jakim jest długofalowy rozwój gospodarczy Europy, EFIS jest projektem nieskutecznym, ponieważ opiera się na decydowaniu przez wyznaczonych przez unijne instytucje urzędników, jakie projekty mają zyskać finansowanie. Istnieje ogromne ryzyko, że te wybrane przez urzędników projekty będą inwestycjami nietrafionymi w porównaniu z naturalną sytuacją, kiedy to prywatni przedsiębiorcy, konsumenci, kontrahenci i niezależne od polityków instytucje kredytujące decydują o rozwoju konkretnych przedsiębiorstw, inwestycji i branż gospodarki. W dodatku EFIS programowo „ma służyć wartościom Unii”, co może oznaczać, że projekty będą wybierane nie według ich wartości ekonomicznej i opłacalności, ale według ich zgodności z unijnymi celami dotyczącymi np. walki z globalnym ociepleniem (warto zauważyć, że 20 proc. unijnego budżetu jest przeznaczane na „przeciwdziałanie efektom globalnego ocieplenia”). W ramach rewizji miliony euro mają pójść także na inne programy pochopnie uznane przez Unię za przynoszące sukces, jak np. Inicjatywa na rzecz Zatrudnienia Ludzi Młodych (Youth Employment Initiative) czy program Horyzont 2020, który według unijnych urzędników ma być źródłem innowacji.
Więcej w pliku do pobrania,
Kontakt do autora:
Anna Czepiel, analityk FOR
e-mail: anna.czepiel@for.org.pl
Pliki do pobrania:
