2014-08-12

Komunikat FOR: Wyrok NSA ws. M. Barczentewicza (FOR) z Prezydentem RP o dostęp do informacji publicznej dotyczącej nowelizacji tzw. ustawy o OFE z 2011 r.

Aktualizacja z dnia 12.08.2014 r.

Po ostatecznym wyroku NSA Kancelaria Prezydenta skierowała do Mikołaja Barczentewicza pismo, w którym stwierdziła, że „nie dysponuje opiniami bądź ekspertyzami prawnymi, o których udostępnienie wnosi, stanowiących informację publiczną podlegającą udostępnieniu w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej”.

Inaczej rzecz ujmując, opinie konstytucjonalistów o tzw. ustawie o OFE z 2011 r. zdaniem Kancelarii Prezydenta nie stanowią informacji publicznej podlegającej udostępnieniu. Najprawdopodobniej Kancelaria uważa je za objęte poniższym fragmentem wyroku NSA:

„Dokumenty służące wymianie informacji, zgromadzeniu niezbędnych materiałów, uzgadnianiu poglądów i stanowisk w zakresie podjęcia przez Prezydenta RP aktu urzędowego promulgacji ustawy, nie stanowią informacji publicznej”

Pomimo że takie ograniczenie prawa dostępu do informacji publicznej przez sądy nie ma podstaw ani w Konstytucji, ani w ustawie o dostępie do informacji publicznej, można się niestety spodziewać, że w najbliższej przyszłości w podobnych sprawach sądy administracyjne przyjmą tę wysoce wątpliwą interpretację.

Obecnie rozważane są kroki prawne, które mogą zostać podjęte w związku z odpowiedzią Kancelarii Prezydenta.

Czytaj więcej na blogu Mikołaja Barczentewicza

Pismo z Kancelarii Prezydenta RP, 19.05.2014 (PDF)

Aktualizacja z dnia 12.03.2014 r.

Wczoraj (11.03.2014 r.) Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że Prezydent niezgodnie z prawem utrzymywał, że sporządzane dla niego ekspertyzy dotyczące zgodności z Konstytucją RP ustawy z 2011r. obcinającej składkę przekazywaną do OFE, nie stanowią informacji publicznej.

Jest to ciąg dalszy sprawy sądowej eksperta Forum Obywatelskiego Rozwoju - Mikołaja Barczentewicza z Prezydentem RP o dostęp do informacji publicznej dotyczącej nowelizacji tzw. ustawy o OFE z 2011.

Finał jeszcze nie jest przesądzony, m.in. ze względu na kwestie związane z ochroną prawnoautorską, jak i z tym czy ekspertyza dotyczy projektu będącego na etapie parlamentarnym, czy też nie.

Najnowsze informacje będziemy aktualizować na bieżąco.

Aktualizacja z dnia 14.11.2013 r.

Wczoraj (13.11.2013 r.) Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że Konstytucja nie stoi na przeszkodzie udostępnieniu przez Prezydenta informacji publicznej, w tym przypadku - ekspertyz dotyczących zgodności z konstytucją ustawy z 2011r. obcinającej składkę przekazywaną do OFE.

W kwietniu 2011 r. - Mikołaj Barczentewicz złożył formalny wniosek o udostępnienie informacji publicznej w Kancelarii Prezydenta RP, spotykając się z odpowiedzią, że zdaniem Kancelarii Prezydenta RP opinie konstytucjonalistów nie stanowią informacji publicznej.

Teraz sprawa trafi z powrotem do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Liczymy na szybki i prosty wyrok zobowiązujący Prezydenta do rozpatrzenia wniosku z kwietnia 2011 r.

Aktualizacja z dnia 12.11.2013 r.

Ciąg dalszy sprawy sądowej eksperta Forum Obywatelskiego Rozwoju - Mikołaja Barczentewicza z Prezydentem RP o dostęp do informacji publicznej dotyczącej nowelizacji tzw. ustawy o OFE z 2011 r. będzie miał miejsce przed Trybunałem Konstytucyjnym we środę, 13 listopada 2013 r. na sali rozpraw TK o godz. 8:30.

Na początku 2011 r. Prezydent RP Bronisław Komorowski oraz jego doradcy zapewniali opinię publiczną, że projekt ustawy o nowelizacji tzw. ustawy o OFE, który oczekiwał na podpis Prezydenta, nie budzi wątpliwości co do jego zgodności z Konstytucją, co miało wynikać z aktualnych opinii konstytucjonalistów, sporządzonych dla Prezydenta. Grupa wybitnych postaci życia publicznego, wśród których byli profesor Leszek Balcerowicz oraz były Prezes Trybunału Konstytucyjnego Jerzy Stępień, wystąpiła z apelem do Prezydenta o upublicznienie tych opinii, gdyż zdaniem niezależnych ekspertów ustawa oczekująca na podpis była niezgodna z Konstytucją. Apel ten okazał się nieskuteczny, gdyż prezydenccy urzędnicy, powołując się na brak odpowiedniej praktyki, rzeczonych opinii nie upublicznili.

W kwietniu 2011 r. - wtedy student Uniwersytetu Warszawskiego - Mikołaj Barczentewicz złożył formalny wniosek o udostępnienie informacji publicznej w Kancelarii Prezydenta RP, spotykając się z odpowiedzią, że zdaniem Kancelarii Prezydenta RP rzeczone opinie konstytucjonalistów nie stanowią informacji publicznej.

Uznając reakcję prezydenckich urzędników za niezgodną z prawem i wynikającą z nieznajomości ich konstytucyjnych obowiązków, Mikołaj Barczentewicz złożył w lipcu 2011 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na bezczynność Prezydenta RP w sprawie rozpatrzenia wniosku o udostępnienie opinii konstytucjonalistów (dokument do pobrania). Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w październiku 2011 r. wydał wyrok, w którym przyznał rację Mikołajowi Barczentewiczowi, uznając przedmiotowe opinie konstytucjonalistów za informację publiczną i zobowiązał Prezydenta RP do rozpatrzenia wniosku Barczentewicza.

Kancelaria Prezydenta RP wniosła skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego, podtrzymując swoje wcześniejsze stanowisko, że przedmiotowe opinie nie są informacją publiczną. Przed rozpoznaniem tej sprawy, Naczelny Sąd Administracyjny w innej sprawie dotyczącej udostępnienia tych samych opinii przez Prezydenta orzekł prawomocnie, że przedmiotowe opinie konstytucjonalistów stanowią informację publiczną, jednakże według naszej wiedzy Prezydent tego wyroku NSA nie wykonał. Rozpoznając sprawę Mikołaja Barczentewicza w innym składzie, NSA nieoczekiwanie przychylił się do wniosku pełnomocnika Kancelarii Prezydenta RP i zawiesił postępowanie, jednocześnie kierując pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego w celu określenia: (1) czy powinny być udostępniane informacje objęte ochroną prawnoautorską oraz (2) czy udostępnienie tych konkretnych opinii nie jest w konflikcie z konstytucyjnym zakresem wykonywania prezydenckich prerogatyw.

Prokurator Generalny oraz Marszałek Sejmu złożyli do TK swoje opinie w tej sprawie, zgodnie stwierdzając, że NSA bezpodstawnie przychylił się do wniosku pełnomocników Prezydenta RP, zadając pytanie prawne, gdyż wątpliwości interpretacyjne zgłoszone przez NSA powinny zostać rozwiązane przez tenże Sąd. Jeśli TK przychyli się do opinii tych organów państwowych i umorzy postępowanie, oznaczać to będzie, że NSA będzie musiał orzec o tym, czy przedmiotowe opinie konstytucjonalistów stanowią informację publiczną. Zaskoczeniem byłoby odejście przez NSA od stanowiska przyjętego przez innych sędziów NSA w pozostałych sprawach dotyczących udostępnienia tych samych opinii konstytucjonalistów.

Możliwe jednak, że TK zdecyduje się odpowiedzieć na skierowane przez NSA pytania przynajmniej częściowo określając dalsze losy sprawy opinii konstytucjonalistów w sprawie tzw. ustawy o OFE i potencjalnie w istotny sposób wpływając na praktykę dostępu do informacji publicznej w Polsce.

Więcej informacji:

2012-03-22 - NSA zawiesił postępowanie ze skargi kasacyjnej Prezydenta

2012-01-27 - Prawomocny wyrok - ekspertyzy o projekcie ustawy o OFE są informacją publiczną

2012-10-13 - Prezydent się odwołuje, aktualnych ekspertyz o OFE nie było?

2011-10-06 - Wyrok w sprawie skargi na bezczynność Prezydenta RP

2011-07-15 - Dostęp do informacji publicznej: Jak bezczynność prezydenta szkodzi jakości prawa?

W mediach:

Natemat.pl: Moja sprawa z Prezydentem Komorowskim - po wyroku Trybunału Konstytucyjnego, 17.11.2013

Wiadomości24.pl: Prezydent powinien upublicznić ekspertyzy, 14.11.13

Wyborcza.pl: Trybunał: Prezydent powinien udostępnić opinie o OFE, 14.11.13

Prawo.RP.pl: TK: prezydent powinien udostępnić opinie dot. OFE, 14.11.13

Kontakt
Mikołaj Barczentewicz, mikolaj.barczentewicz@for.org.pl, +44 7746 362444
(kontakt wyłącznie poprzez e-mail lub telefonicznie, ponieważ M. Barczentewicz przebywa obecnie na Uniwersytecie Oksfordzkim)

Zobacz również:

emerytury prawo Mikołaj Barczentewicz OFE ZUS prezydent dostęp do informacji publicznej