transformacja

Ten rozdział opiera się nie tylko na moich osobistych wspomnieniach, ale także na licznych dokumentach, zapiskach, notatkach służbowych i artykułach prasowych, które przeglądałem podczas pisania książki na temat mojej działalności publicznej w ciągu ostatnich 25 lat. Skorzystałem z komentarzy Stanisława Gomułki, Stefana Kawalca, Jerzego Koźmińskiego i Ryszarda Petru.

Zgodnie z oczekiwaniami, trzydziesta rocznica przedstawienia planu Balcerowicza jest dla wielu osób okazją do przypomnienia pobrzmiewających od lat sloganów na temat polskiej transformacji. To smutna konstatacja, bo polskie reformy rynkowe, wprowadzone wcześnie i w sposób radykalny, pozwoliły uniknąć wysokich kosztów ratowania dziedzictwa socjalizmu i rozpocząć proces niwelowania zacofania rozwojowego względem Zachodu.

Przemówienie wygłoszone 17 grudnia 2019 r. podczas konferencji z okazji 30-lecia przemian gospodarczych w Polsce, którą zorganizowała Fundacja Forum Obywatelskiego Rozwoju (FOR).

Co zdaniem Balcerowicza było największym problemem w 1989 r.? - Odziedziczona po poprzednikach inflacja brała się z tego, że w końcówce PRL coraz bardziej brakowało pieniędzy w budżecie i w rosnącym stopniu wydatki były pokrywane z tego, co potocznie się zwie drukowaniem pieniędzy. To negatywnie odróżniało Polskę np. od Czechosłowacji, gdzie inflacja była na poziomie 10 proc. rocznie., czy Węgier (30 proc. rocznie). A u nas w drugiej połowie 1989. było 20-30 proc. miesięcznie! Takie finansowanie budżetu u schyłku socjalizmu było pochodną wielkiej presji na wzrost płac, która z kolei była ubocznym efektem dążenia do zmiany systemu - mówi w rozmowie z gazetą.

Gdybym mógł cofnąć czas i coś zmienić, przyspieszyłbym reformę podatkową - mówi prof. Leszek Balcerowicz, autor planu transformacji gospodarczej Polski, w wywiadzie dla "Rzeczpospolitej".

Każdy kraj bloku wschodniego inaczej przechodził trudną drogę od socjalizmu do wolnego rynku. Ale to Polska wyszła na prostą jako pierwsza i rozwijała się najszybciej.
 

- Czytam w mediach społecznościowych głodne kawałki, że PRL dawała każdemu "mieszkanie i pracę" i że moje pokolenie na tym skorzystało. Jakoś nie zauważyłem. Ale skoro socjalizm był taki dobry i sprawiedliwy, to dlaczego z hukiem upadł? - mówi Jarosław Kurski.
 

Minęły trzy dekady od przyjęcia przez Sejm tzw. planu Balcerowicza. - Jeśli mowa o strategii, to nie znalazłem kraju, który wprowadzałby reformy wolniej niż my i nie płaciłby za to wysokiej ceny - podkreślił Leszek Balcerowicz, twórca planu, w rozmowie z "Rzeczpospolitą".   

- Gdybym mógł cofnąć czas i coś zmienić, przyspieszyłbym reformę podatkową. Być może byłaby głębsza, na przykład można było wprowadzić podatek płaski - mówi Leszek Balcerowicz w 30. rocznicę powrotu wolnego rynku w Polsce.

Dokładnie 30 lat temu, 1 stycznia 1990 r., wystartowały reformy, które przeszły do historii pod nazwą planu Balcerowicza. To dzięki nim Polska – wcześniej państwo bankrut – w szybkim tempie zaczęła się modernizować i nadrabiać dystans dzielący ją od zamożnego Zachodu.