Komunikat 4/2019: Indeks Populizmu 2019: Najwyższe poparcie dla partii populistycznych od 1980 r.

Synteza:

• Szwedzki think-tank Timbro zaprezentował kolejną edycję Indeksu Autorytarnego Populizmu – Authoritarian Populism Index. Celem indeksu jest m.in. diagnoza, na ile partie populistyczne mogą stanowić realne zagrożenie dla liberalnej demokracji w Unii Europejskiej i pięciu innych krajach naszego kontynentu.
   
• Pomiar poparcia dla partii populistycznych, które charakteryzuje m.in. kreowanie konfliktów „ludzie” kontra „elity”, silny nacjonalizm, dążenie do usuwania instytucjonalnych ograniczeń władzy czy antykapitalizm, pokazuje najsilniejsze poparcie dla tych partii od 1980 r.
   
• Trzy partie uwzględnione w indeksie, które w ostatnich wyborach osiągnęły najwyższe poparcie to Fidesz (Węgry), Prawo i Sprawiedliwość (Polska) i Syriza (Grecja).
   
• Na koniec 2018 r. w trzech krajach poparcie dla ugrupowań populistycznych przekraczało, na podstawie wyniku z ostatnich wyborów, 50 proc. i były to Węgry, Grecja oraz Włochy. Czwarte miejsce pod względem poparcia dla populistów zajęła w rankingu Polska (wynik wyborczy PiS i Kukiz’15). Najniższe poparcie dla partii populistycznych w 2018 r. utrzymywało się na Malcie, w Wielkiej Brytanii i Irlandii.
   
• W najnowszej edycji indeksu średnie poparcie dla partii zaklasyfikowanych jako populistyczne w 33 europejskich krajach wyniosło nieco ponad 22 proc., a tego typu ugrupowania zyskały poparcie ok. 71 milionów wyborców (27 proc.). 
   
• Wśród najsilniejszych 55 partii uwzględnianych w Indeksie Autorytarnego Populizmu ponad połowa została założona przed 2000 r., a więc działa na scenie politycznej już prawie dwadzieścia lat.
   
• Timbro posługuje się kategorią „autorytarnego populizmu”, aby odróżnić partie, w programach których pojawiają się czasami jakieś populistyczne postulaty, od partii, które w ramach populistycznego programu wyrażają sprzeciw wobec modelu liberalnej demokracji, m.in.: brak akceptacji dla podziału władzy i ograniczeń władzy, wrogość względem istniejących w demokracji procedur, nakręcanie konfliktu pomiędzy homogeniczną społecznością a elitami. Inne cechy, których poszukiwali eksperci Timbro to silny nacjonalizm czy postawy antykapitalistyczne.
   
• W wielu krajach partie populistyczne są partiami opozycyjnymi, a tradycyjne partie polityczne odmawiają z nimi współpracy. Jednakże, aż w 11 krajach partie populistyczne rządzą lub współrządzą. Są to: Węgry, Polska, Grecja, Norwegia, Finlandia, Łotwa, Bułgaria, Słowacja, Szwajcaria, Austria i Włochy.

O wynikach zeszłorocznego Indeksu pisaliśmy na blogu FOR.

Kontakt do autora:

Marek Tatała, wiceprezes zarządu FOR, ekonomista
marek.tatala@for.org.pl

Pliki do pobrania:

Komunikat FOR 4/2019: Indeks Populizmu 2019: Najwyższe poparcie dla partii populistycznych od 1980 r.