Komunikat 7/2017: Zakaz handlu w niedzielę – wnioski rządu częściowo zgodne z wnioskami FOR
22 marca do Sejmu wpłynęło oficjalne stanowisko rządu w sprawie obywatelskiego projektu ustawy ograniczającej handel w niedzielę forsowanej przez związkowców. Rząd wyraził oficjalne poparcie dla obywatelskiego projektu, jednak rządowa ocena skutków regulacji zawiera wiele punktów krytyki, częściowo zbieżnych z wnioskami FOR. Forum Obywatelskiego Rozwoju w dotychczasowych publikacjach wykazywało szkodliwy wpływ zakazu handlu w niedzielę zarówno na konsumentów, jak i na przedsiębiorców oraz pracowników sektora handlu detalicznego. Poniższe komentarze do cytatów z OSR1 odnoszą się do najważniejszych skutków wprowadzenia nowej regulacji, które zostały poruszone zarówno we wcześniejszych publikacjach FOR jak i w rządowej analizie.
1. Wpływ wprowadzenia zakazu handlu w niedzielę na sytuację przedsiębiorstw
a) Spadek obrotów przedsiębiorstw sektora handlu
„Możliwy spadek przychodów w sklepach zlokalizowanych w centrach handlowych”.
W literaturze, której przeglądu dokonał FOR, wpływ restrykcji na obroty sektora nie jest
w pełni jednoznaczny, ale np. w Kanadzie deregulacja handlu w niedzielę zwiększyła sprzedaż o 1%-3% (Skuterud, 2005). Pewne jest jednak, że zakaz handlu w niedzielę uniemożliwi klientom robienie zakupów wtedy, kiedy jest to dla nich najwygodniejsze.
W związku z wyższymi kosztami alternatywnymi2 klienci mniej chętnie będą dokonywali zakupów. Istnieje również ryzyko wzrostu cen w sklepach - jeżeli sklepy będą musiały być zamknięte przez 1/7 tygodnia, to spadnie zwrot przedsiębiorców z inwestycji w te sklepy, co bezpośrednio przełoży się na wzrost cen. Wyższe ceny zniechęcają klientów do robienia zakupów. Jak wynika z badań, restrykcje czasu otwarcia podnosiły ceny w Niemczech (Reddy, 2012), Holandii (Haffner i van Bergeijk, 1997) i Szwecji (Civildepartment, 1991)3.
Te bodźce będą działały w kierunku ograniczenia sprzedaży, dlatego argument podniesiony w stanowisku rządu jest racjonalny i prawdopodobny.
Pełna treść komunikatu dostępna w załączniku.
1 http://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/106F4C649219510CC12580EC0046AD22/%24File/870-s.pdf.
2 Koszt alternatywny to koszt utraconych możliwość. W związku z tym, że sklepy będą zamknięte w niedzielę klienci będą zmuszeni np. do zrezygnowania z sobotniego wyjścia do kina w związku z koniecznością zrobienia zakupów. Mimo że po wprowadzeniu zakazu handlu kina będą otwarte w niedzielę to koszt alternatywny klientów preferujących robienie zakupów w niedzielę będzie wyższy, ponieważ będą oni zmuszeni do zrezygnowania ze swoich przyzwyczajeń.
3 Komunikat FOR: 12 fałszywych argumentów za zakazem handlu w niedziele.
Kontakt do autora:
Maciej Orczyk, młodszy analityk FOR
maciej.orczyk@for.org.pl
Pliki do pobrania:
