Analiza CEP: Freiburg Appeal

Z okazji 60. rocznicy podpisania 25 marca 1957 roku Traktatu Rzymskiego, który – tworząc Europejską Wspólnotę Gospodarczą – doprowadził do późniejszego powstania Unii Europejskiej, Centrum für Europäische Politik opublikowało apel do polityków i wszystkich obywateli UE. Organizacja wzywa w nim, w obliczu powszechnych antyeuropejskich nastrojów, do dalszego dbania o ogromną wartość dla europejskiego społeczeństwa i gospodarki, jaką niesie integracja europejska. Tekst, który Centrum für Europäische Politik od nazwy swojej siedziby – Fryburga Bryzgowijskiego – nazwało „apelem fryburskim”, znajduje się poniżej w tłumaczeniu na język polski (tłum. Anna Czepiel).

Europa przetrwa tylko wspólnie!

Powiedzcie „tak” Europie – apel fryburski Centrum für Europäische Politik do polityków i społeczeństwa z okazji 60-lecia Traktatu Rzymskiego

Sześćdziesiąt lat temu Traktat Rzymski położył fundamenty pod dzisiejszą Unię Europejską. Wspólny rynek zbliżył do siebie kraje Europy, ale integracja europejska opiera się na czymś więcej niż tylko interesy gospodarcze. Nie tylko bowiem przynosi bogactwo ekonomiczne, ale także ochrania pokój i wolność. Traktat Rzymski uosabia naszą europejską wspólnotę zbudowaną na wartościach, które przez dekady były obiektem zazdrości ze strony reszty świata.

Mimo tego w ostatnich czasach kontynentem wstrząsa cała seria różnych kryzysów. Zagrożone jest nawet samo istnienie Unii Europejskiej. Wielu ludzi nie czuje się w Unii zadomowionych i nabiera coraz większego sceptycyzmu wobec europejskiej integracji.

Transgraniczne wyzwania naszych czasów nie mogą być przez żadne państwo przezwyciężone samodzielnie. Jednak potrzebna w zarządzaniu kryzysowym solidarność słabnie właśnie teraz, kiedy jest ona najpotrzebniejsza do stworzenia efektywnych środków, koniecznych do poradzenia sobie z wyzwaniami, które stoją przed nami wszystkimi.

Unia Europejska – co znaczy: my wszyscy – znalazła się na rozdrożu. Szczególnie w chwili obecnej należy pamiętać, że w demokracji nie tylko politycy, ale także społeczeństwo jako całość jest odpowiedzialne za przyszłość.

Apel do polityków działających w instytucjach Unii Europejskiej:

1. Szacunek wobec europejskich wartości oraz zabezpieczanie i umacnianie europejskiego prawa tworzą podstawę całej unijnej współpracy. Nie tolerujcie łamania wartości i prawa Unii Europejskiej.

2. Powstrzymajcie się przed takimi przedsięwzięciami, które tworzą fałszywe nadzieje. Państwa członkowskie przekazały Unii Europejskiej ograniczone uprawnienia. Nie składajcie obietnic, których nie jesteście w stanie spełnić.

3. Szanujcie zasadę subsydiarności: ograniczcie swoje działania do projektów, które przynoszą realną europejską wartość dodaną. Pilnujcie tej zasady.

Apel do polityków krajowych:

1. Nie skupiajcie się wyłącznie na perspektywie „od wyborów do wyborów”, ale miejcie też na uwadze długoterminową przyszłość Europy.

2. Szanujcie i brońcie europejskich wartości. Przestrzegajcie prawa Unii Europejskiej.

3. Przestańcie obwiniać UE za wszystkie wasze nieszczęścia. Nie tylko jest to zwykle nieuzasadnione, ale również wzbudza w ludziach niepokój i niszczy Unię Europejską w czasie, kiedy jej rola w rozwiązywaniu wielu problemów jest tak bardzo decydująca.

4. Nie udawajcie, że jesteście w stanie samodzielnie rozwiązać transgraniczne problemy. Powoduje to narastanie mylnych oczekiwań. Wy też zależycie od współpracy wewnątrz Unii Europejskiej. Powiedzcie swoim wyborcom prawdę. Oni z pewnością będą potrafili uporać się z tą wiedzą.

5. Promujcie takie decyzje Unii Europejskiej, które mają konkretną europejską wartość dodaną. Wytłumaczcie tę wartość swoim wyborcom.

Apel do obywateli:

1. Zdobywajcie wiedzę o tym, co dzieje się w Unii Europejskiej. Dobrze poinformowane społeczeństwo może rzucić wyzwanie populistom i pełnić konstruktywną rolę w debacie o stanie i przyszłości Unii Europejskiej.

2. Miejcie świadomość, że Unia Europejska może uczynić tylko to, na co jej pozwolą państwa członkowskie.

3. Bądźcie rzetelni w swoich osądach. Różne państwa mają różne zmartwienia. Jest czymś zupełnie uprawnionym, aby dążyć do realizacji swoich krajowych interesów. Jednak trzeba pamiętać, że Unia Europejska opiera się na kompromisie.

4. W obliczu obecnego kryzysu: nie zapominajcie, w jakim stanie była Europa 70 lat temu. Nie odwracajcie się plecami do Unii Europejskiej. Nie wyrzucajcie do kosza na śmieci tego, co razem osiągnęliśmy. Stawką jest tu wasza przyszłość.

Komentarz Anny Czepiel:

Apele takie jak ten opublikowany przez Centrum für Europäische Politik są potrzebne, zwłaszcza że wypływają z organizacji reprezentującej społeczeństwo obywatelskie, a nie z instytucji unijnej – co zresztą widać po braku zbędnej urzędniczej nowomowy. Tekst niemieckiego think-tanku jasno wyraża przekonanie, że europejska polityka przeżywa dzisiaj szczególnie ryzykowny czas: „Unia Europejska – co znaczy: my wszyscy – znalazła się na rozdrożu”. Istotne jest tu właśnie to „my wszyscy”: musimy przecież pamiętać, że UE to nie tylko urzędnicy rezydujący w Brukseli, ale także wpływający na unijne działania politycy krajowi, a przede wszystkim obywatele, na których życie integracja europejska wywarła ogromny pozytywny wpływ, choćby dzięki swobodzie podejmowania pracy czy nauki w dowolnym państwie Wspólnoty.

To obywatele decydują o działaniach podejmowanych przez UE, począwszy od wybierania rządów krajowych, które mają konkretną wizję integracji, przez udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego, po bezpośrednie uczestnictwo w takich akcjach jak europejska inicjatywa obywatelska czy konsultacje społeczne unijnych projektów. W tym kontekście szczególnego wymiaru nabiera właśnie „rzetelność w osądach”, o którą do europejskich obywateli apeluje Centrum für Europäische Politik. Nawet jeżeli politycy wmawiają wyborcom niepoparte faktami kłamstwa na temat degradacyjnego wpływu UE na poszczególne kraje, to samodzielnie zdobywający informacje i krytycznie myślący obywatele będą potrafili odróżnić, co w tym przekazie polityków jest prawdą, a co jest fałszem.

Warto również zwrócić uwagę, że w apelach CEP do wszystkich trzech grup – polityków unijnych, krajowych oraz obywateli – znalazło się bardzo ważne przypomnienie: Unia Europejska powinna rozwiązywać ponadnarodowe problemy, ale jednocześnie szanować zasadę subsydiarności; ponadto podejmowane przez Unię działania powinny nieść „realną europejską wartość dodaną”. Inicjatywy unijne, które nie niosą istotnej wartości; takie, które są robione jedynie pod publiczkę – jak oderwany od realiów gospodarczych obowiązek zapewnienia młodym bezrobotnym pracy, stażu lub szkolenia w ciągu 4 miesięcy od zgłoszenia się do urzędu pracy – niekoniecznie przynoszą Europie „realną” wartość dodaną. Podobnie nie przynoszą jej te projekty – na przykład gospodarcze, w tym wyśrubowane regulacje klimatyczne i energetyczne – które łamią zasadę subsydiarności; w wyniku takich projektów poszkodowane są bowiem poszczególne państwa tworzące UE. „Szacunek i obrona europejskich wartości”, do których wzywa wszystkich Centrum für Europäische Politik w swoim fryburskim apelu, oznacza również szanowanie i obronę wolnorynkowych fundamentów Unii Europejskiej.

CEP’s Freiburg Appeal: Europe will only succeed together! - Przeczytaj