Analiza 18/2016: Ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej - kolejny cios w podatnika
Z czego wynika słabość administracji podatkowej?
W cieniu medialnych przecieków na temat planów wprowadzenia jednolitej daniny i zmian dotyczących VAT toczy się co najmniej tak samo ważny proces legislacyjny. Dotyczy on nowych reguł rządzących administracją odpowiedzialną za pobór podatków i egzekwowanie prawa podatkowego, które zebrane są w uchwalonych 21 października: ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej (ustawa o KAS) i w odrębnej ustawie zawierającej przepisy ją wprowadzające (przepisy wprowadzające ustawę o KAS).
Choć stawki podatków czy luka w VAT bardziej absorbują opinię publiczną, dla prawidłowego działania systemu podatkowego, dla wielkości wpływów budżetowych
z podatków i dla warunków prowadzenia działalności gospodarczej, dla bezpieczeństwa prawnego obywateli oraz fundamentów rozwoju gospodarczego jeszcze ważniejsze jest prawidłowe funkcjonowanie aparatu skarbowego.
Uchwalona ustawa:
• nie zmienia nadmiernie rozczłonkowanego systemu trybów kontroli stosowanych wobec podatników przez organy skarbowe, co uniemożliwi koncentrację zasobów aparatu skarbowego na przeciwdziałaniu poważnym patologiom;
• za panaceum na bolączki aparatu skarbowego traktuje reorganizację - łączenie, znoszenie i tworzenie nowych urzędów – choć obecna struktura organizacyjna ma bardzo niewielki związek z tymi bolączkami
• zwiększy uległość i podporządkowanie aparatu skarbowego partii rządzącej, ponieważ pozwala na zakrojoną na szeroką skalę czystkę na wszystkich stanowiskach kierowniczych aparatu skarbowego, a także wśród pracowników Ministerstwa Finansów, organów celnych i izb skarbowych; znosi jednocześnie wymów konkursów na stanowiska kierownicze;
• nie przewiduje żadnych obiektywnych i wiarygodnych mechanizmów oceny okresowej pracowników aparatu skarbowego;
• nie wprowadza jakichkolwiek istotnych nowych mechanizmów ułatwiających obieg informacji i danych w ramach aparatu skarbowego ani między tym aparatem a podatnikiem;
• eliminuje stosowanie tajemnicy skarbowej do szczególnych (policyjnych) uprawnień organów Krajowej Administracji Skarbowej oraz funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej, podważając jednocześnie podstawy systemu ochrony danych osobowych;
• wyłącza stosowanie do kontroli celno-skarbowych przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej dotyczących kontroli przedsiębiorcy
• wprowadza fikcję odwołania od decyzji pokontrolnych, co utrudni podatnikowi dochodzenie swoich praw i nadmiernie obciąży sądy sporami w sprawach podatkowych.
O głębokiej dysfunkcji polskiego aparatu skarbowego świadczą nie tylko codzienne doświadczenia podatników oraz opinie samych pracowników administracji skarbowej - którymi dzielą się np. na stronie www.skarbowcy.pl - lecz również zestawienia międzynarodowe. Jak pokazują wykresy przedstawione w tekście, relacja kosztów poboru podatków do wpływów podatkowych jest w Polsce niemal najwyższa spośród krajów OECD. Jednocześnie w żadnym innym kraju OECD wartość ściągniętych podatków przypadająca na jednego pracownika administracji skarbowej nie jest niższa.
Więcej w pliku do pobrania.
Read also English version.
Autor:
prof. Dariusz Adamski
Profesor prawa na Uniwersytecie Wrocławskim,
Koordynator projektu LepszePodatki.pl
Kontakt dla mediów:
Natalia Wykrota
e-mail:natalia.wykrota@for.org.pl
Pliki do pobrania:
