Relacja z konferencji na temat mediacji zorganizowanej przez Konfederację Lewiatan i FOR

„Mediacja jako nowa kategoria w działalności prawniczej” to tytuł konferencji zorganizowanej 28 października 2015 r. przez Centrum Mediacji przy Konfederacji Lewiatan i Forum Obywatelskiego Rozwoju w hotelu Marriott w Warszawie. Wśród ponad stu gości znaleźli się prawnicy, mediatorzy, przedsiębiorcy, wykładowcy akademiccy i przedstawiciele mediów. Choć jak na wstępie podkreśliła Henryka Bochniarz, prezydent Konfederacji Lewiatan, „Mediacja dotyczy prawie każdego aspektu życia”, wydarzenie było poświęcone mediacji, przede wszystkim, w wymiarze gospodarczym. Dr Bochniarz odniosła się do najnowszego raportu Doing Business, według którego średni czas rozwiązywania sporów gospodarczych w Polsce wynosi aż dwa lata. Poprawa obecnego stanu rzeczy jest możliwa dzięki rozwojowi mediacji, gdzie rola prawników jest nie do przecenienia.

Korzyści finansowe dzięki wykorzystaniu mediacji

Z potrzebą dalszego rozwoju mediacji w Polsce zgodzili się wszyscy eksperci występujący na konferencji. Podczas dwóch paneli dyskusyjnych podkreślali korzyści płynące z mediacji, bariery dla jej rozwoju, a także rolę prawników w procesie mediacji. Ponadto zaproszeni na konferencję zagraniczni goście, podzielili się z uczestnikami wydarzenia najlepszymi praktykami w zakresie rozwoju mediacji w ich krajach, na przykładzie działalności organizacji i przedsiębiorstw. Mediacja przede wszystkim skraca czas trwania sporu oraz ogranicza koszty stron. Zdaniem Anny Wąsowskiej, stałego mediatora sądowego i autorki analizy FOR: „Mediacja z korzyścią dla przedsiębiorców, prawników i społeczeństwa obywatelskiego”, są to najbardziej oczywiste korzyści mediacji. Krzysztof Partyka, reprezentujący Ministerstwo Gospodarki, podkreślił, iż świadomość kosztów i czasu tradycyjnie rozwiązywanego sporu spowodowała zaangażowanie się Ministerstwa w działalność na rzecz mediacji w sprawach gospodarczych. Jak wskazywała dr hab. Ewa Gmurzyńska z Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów przy WPiA UW, aż dwie trzecie przedsiębiorców w Polsce widzi w mediacji szansę na redukcję ryzyka i kosztów.

Kultura mediacji sprzyja budowie zaufania

Mediacja daje również możliwość wyrażenia własnego zdania oraz pozwala oddzielić interesy od emocji, co ma duże znaczenie w szybkim rozwiązaniu konfliktu. „Jest to szczególnie ważne dla przedsiębiorców, którzy dzięki wykorzystaniu mediacji mają większe szanse na utrzymanie biznesowych relacji” – podkreślił to Jeremi Mordasewicz, członek Rady Dialogu Społecznego. Dodał również, iż po wejściu na salę rozpraw, nie ma już współpracy, rodzi się obustronna niechęć. Jednym z problemów polskiej gospodarki omawianych w ostatnim raporcie FOR „Następne 25 lat” o którym wspomniał Jeremi Mordasewicz jest zbyt duże rozdrobnienie małych przedsiębiorstw. Firmy nie rosną bo nie ma wzajemnego zaufania. Aby zwiększać poziom zaufania w Polsce, w tym zaufania między przedsiębiorcami, należy promować
i wzmacniać kulturę mediacji.

Korzyści z mediacji dla prawników i wymiaru sprawiedliwości

Zdaniem ekspertów promowanie mediacji bez czynnego udziału prawników w tym procesie będzie nieefektywne. Prawnicy odgrywają dużą rolę w kreowaniu świadomości prawnej swoich klientów. Jak zauważył adwokat Kamil Zawicki z kancelarii „Kuba Kos Gałkowski” miarą efektywności prawnika jest jego umiejętność rozwiązywania sporów pozasądowo. Jest to dla klienta tańsze, a prawnikom przyniesie rekomendacje i polecenia klientów do powierzenia im kolejnych spraw.

Swoje poparcie dla  głównej idei konferencji wyrazili Prezes KRRP Dariusz Sałajewski, a także w imieniu NRA mec. Katarzyna Przyłuska-Ciszewska. Obecni na konferencji byli również przedstawiciele stołecznych samorządów Dziekan OIRP Warszawa mec. Włodzimierz Chróścik oraz Dziekan ORA Warszawa Paweł Rybiński.

Wiceprezes Sądu Okręgowego w Warszawie Ewa Malinowska pokazywała, że pozasądowy sposób rozwiązywania sporów ma realne przełożenie na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Przede wszystkim pozwala na zmniejszenie obciążenia sądów. Poza tym nawet jeśli mediacja nie zawsze doprowadzi do podpisania ugody, to strony w niej uczestniczące, udając się na salę sądową, są mniej roszczeniowe. Tym samym podejście do sporu ulega pozytywnej zmianie.

Korzystajmy z zagranicznych wzorców

Eksperci jednogłośnie podkreślili, że ważna jest edukacja obywatelska, mająca swój początek już na etapie szkolnictwa powszechnego. Równie ważne jest edukacja i propagowanie mediacji wśród prawników. Jak zauważył Roman Rewald, prezes Centrum Mediacji przy Konfederacji Lewiatan, wiele osób nie widzi różnic między arbitrażem a mediacją, a także negocjacjami a mediacją. „W mediacji nie musimy mieć rozstrzygnięcia a rozwiązanie” – podkreślił Roman Rewald.  Niezwykle ważne jest także podejście organów władzy publicznej. Z jednej strony angażują się one w promocję mediacji, a z drugiej unikają tego narzędzia w rozwiązywaniu własnych sporów, w które zaangażowane są spółki Skarbu Państwa czy urzędy. 

Mauritius Wijffels, mediator z Holandii, wskazał na możliwe rozwiązanie tego problemu - „Pokażmy urzędnikom oraz politykom, że wykorzystanie mediacji jest korzystne czasowo i finansowo, pokazując, że w ten sposób obniżą koszty i oszczędzają pieniądze podatników”.

Popularność mediacji wzrosła znacząco we Włoszech, które w ostatnich latach były swoistym „laboratorium” w kwestii eksperymentowania z różnymi rozwiązaniami prawnymi w obszarze mediacji. Leonardo d’Urso, mediator i współwłaściciel ADR Center Roma, stwierdził, że mediacja we Włoszech swój rozwój zawdzięcza prawnemu obowiązkowi uczestnictwa w niej, a co najmniej uczestnictwa w pierwszym spotkaniu z mediatorem. Niemiecki adwokat Joern Gendner zaprezentował w jaki sposób udało się wzmocnić rolę mediacji na poziomie dużej międzynarodowej korporacji, jaką jest Bombardier Transportation. Z takich wzorców mogą korzystać inne przedsiębiorstwa, również te działające na polskim rynku. Jak powiedział francuski i amerykański adwokat Louis Buchman prawnicy są często konserwatywni i nie lubią innowacji. Dlatego tak ważna jest promocja mediacji w tym środowisku i pokazywanie, że dzięki wykorzystaniu mediacji w działalności prawniczej można zwiększyć poziom satysfakcji klientów.

Nagrody i partnerzy

Podczas konferencji przyznano kilka nagród osobom i instytucjom wspierającym mediację w Polsce. Inicjatywa sygnatariuszy deklaracji „Rok 2015 Rokiem Mediacji Gospodarczej” nagrodziła następujące osoby:

• Ewa Malinowska – Wiceprezes Sądu Okręgowego w Warszawie
• Kancelaria Kochański, Zięba i Partnerzy
• Sąd Okręgowy Wydział Gospodarczy w Bydgoszczy

Sygnatariuszami deklaracji są: Centrum Mediacji przy Konfederacji Lewiatan, Centrum Mediacji Gospodarczej przy Krajowej Radzie Radców Prawnych, Międzynarodowe Centrum Mediacji, Centrum Mediacyjne przy Naczelnej Radzie Adwokackiej, Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów przy Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.

Z kolei z inicjatywy Centrum Mediacji Gospodarczej przy Krajowej Radzie Radców Prawnych nagrodę otrzymała dr hab. Ewa Gmurzyńska z Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów przy WPiA UW.

W gronie partnerów konferencji znalazły się: Centrum Mediacji przy Naczelnej Radzie Adwokackiej, Centrum Mediacji Gospodarczej przy Krajowej Izbie Radców Prawnych, Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa i American Chamber of Commerce. Konferencja była współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

ZOBACZ: Analiza FOR: Mediacja z korzyścią dla przedsiębiorców, prawników i społeczeństwa obywatelskiego
WIDEO: Leszek Balcerowicz z okazji konferencji o mediacji 28.10.2015 
GALERIA ZDJĘĆ: Konferencja „Mediacja jako nowa kategoria w działalności prawniczej”

Autorzy relacji: Karolina Wąsowska i Marek Tatała