Analiza 7/2015: Reforma postępowania karnego powinna iść dalej. Konieczne są zmiany w Prokuraturze.
Synteza:
-
kontradyktoryjność procesu karnego, a więc hasło przyświecające ostatniej reformie Kodeksu postępowania karnego nie jest niczym nowym i nie powinna być demonizowana; polski proces karny od dawna zna zasadę kontradyktoryjności, w myśl której proces karny prowadzony jest jako spór równouprawnionych stron przed bezstronnym arbitrem;
-
polskie postępowanie karne, zarówno przed 1 lipca 2015 r., jak i dzisiaj, nie zostało ukształtowane w oparciu o model całkowicie kontradyktoryjny; kontradyktoryjności ma być więcej, co ma z kolei stanowić najlepszą drogę do poczynienia w toku procesu zgodnych z prawdą ustaleń co do faktów istotnych dla merytorycznego rozstrzygnięcia;
-
w znowelizowanej procedurze karnej sędzia ma być bezstronnym arbitrem, który przejawia aktywność dowodową jedynie w wypadkach wyjątkowych, gdy uzasadniają to szczególne okoliczności;
-
reformie postępowania karnego muszą towarzyszyć ustrojowe i organizacyjne zmiany w Prokuraturze, w szczególności eliminujące obecność na salach sądowych (w sprawach o bardziej złożonym charakterze) tzw. prokuratorów sesyjnych, którzy przed przyjściem na salę mieli niewiele wspólnego ze sprawą; prokurator, mający być rzecznikiem państwa i przedstawicielem jego machiny domagającej się pociągnięcia jednostki do odpowiedzialności karnej, musi być przygotowany do procesu,a odpowiedzialność za jego wynik nie może obciążać wyłącznie sądu, którego funkcją jest orzekanie, a nie ściganie;
-
organizacyjnym i ustrojowym zmianom Prokuratury winno towarzyszyć dalsze przeobrażenie procesu karnego – przede wszystkim w jego przygotowawczym stadium, poprzedzającym ewentualne wniesienie aktu oskarżenia do sądu oraz odpowiednie zmiany organizacyjne w Policji, powiązane ze zwiększeniem nakładów na jej funkcjonowanie.
Autor:
Michał Magdziak
e-mail: michal.magdziak@for.org.pl
Pliki do pobrania:
