Komunikat FOR: Rząd realizuje postulaty FOR zwiększając dostępność do szkolnego doradztwa zawodowego
W analizie nr 9/2013 pt. „Dlaczego należy zwiększyć efektywność doradztwa zawodowego w polskich szkołach”, która była szeroko cytowana w największych polskich mediach, FOR wskazywało na konieczność zwiększenia dostępności uczniów do szkolnego doradztwa zawodowego. Jak podkreślano w analizie, dobrze rozwinięte szkolne doradztwo zawodowe, może zapobiec dokonywaniu przez uczniów nieprzemyślanych wyborów dalszej edukacji i zawodu, co lepiej przygotuje młode osoby do dorosłego życia. W krajach o wyższym poziomie szkolnego doradztwa zawodowego bezrobocie osób młodych jest niższe. Oznacza to, że ma ono pozytywny wpływ na całą gospodarkę.
Tymczasem w Polsce doradców zawodowych zatrudnia tylko 8 proc. szkół ponadpodstawowych, a zajęcia są często prowadzone w sposób nieprofesjonalny. Ponadto błędem jest zbyt późne rozpoczynanie zajęć z doradztwa zawodowego: odbywają się one głównie w szkołach ponadgimnazjalnych, kiedy kluczowe decyzje dotyczące dalszej ścieżki edukacji i przyszłego zawodu już zostały przez uczniów dokonane. Jak wskazywała autorka analizy Anna Czepiel, „doradztwo zawodowe powinno być intensywnie prowadzone już na poziomie gimnazjum, gdyż to właśnie pod koniec gimnazjum uczniowie dokonują wyboru związanego z dalszą edukacją, który ma kluczowe znaczenie dla ich przyszłości zawodowej: uczniowie mają do wyboru licea, technika i szkoły zawodowe”; wybierają także profil klasy, w której będą się uczyć w szkole ponadgimnazjalnej. W analizie podkreślono także, ze najlepsze rezultaty doradztwo zawodowe przynosi, jeżeli ma charakter indywidualny, a nie – jak przeważnie bywa w polskich szkołach – przybiera formę zajęć całej 30–osobowej klasy.
25 maja br. minister edukacji Joanna Kluzik–Rostkowska zapowiedziała, że prawdopodobnie od kwietnia 2016 r. zajęcia z doradztwa zawodowego będą obowiązkowe także w gimnazjach. To ważna zmiana, ponieważ dotychczas zajęcia takie szkoła miała obowiązek realizować wyłącznie w szkołach ponadgimnazjalnych. Zapowiedź minister edukacji stanowi realizację rekomendacji FOR, aby doradztwo zawodowe rozpoczynało się w najwłaściwszym dla ucznia czasie, czyli jeszcze przed wyborem szkoły ponadgimnazjalnej.
To jednak nie wszystko – jak podkreślano w analizie FOR, najbardziej kluczowa dla poprawy jakości polskiego doradztwa zawodowego jest zmiana sposobu myślenia o doradztwie zawodowym, z którą wiąże się indywidualizacja doradztwa: nie powinno być ono traktowane jako biurokratyczny obowiązek, lecz „dyrektorzy szkół oraz urzędnicy odpowiedzialni za oświatę powinni mieć przede wszystkim świadomość wagi doradztwa zawodowego zarówno w kontekście indywidualnego rozwoju ucznia, jak i w kontekście rozwoju gospodarczego”. Taką zmianę sposobu myślenia widać w propozycji minister edukacji, aby „stworzyć system wsparcia, w który zaangażowani byliby rodzice i wychowawca gimnazjalisty oraz doradca zawodowy. (…) Chodzi o to, by w trzeciej klasie gimnazjum zorganizować uczniom cykl spotkań – indywidualnych lub w małych grupach – z doradcą”. Odpowiedzialni za oświatę decydenci zrozumieli, że realizacja doradztwa zawodowego nie jest celem samym w sobie, ale musi być ono także efektywne, co – zgodnie z rekomendacją FOR – zostanie osiągnięte dzięki prowadzeniu tego rodzaju zajęć w bardziej zindywidualizowanej formie, podczas której doradca zawodowy ma możliwość rzeczywiście pomóc uczniowi.
Forum Obywatelskiego Rozwoju ma nadzieję, że te dobre dla polskich uczniów pomysły zostaną wprowadzone w zapowiedzianym przez minister edukacji terminie.
Pliki do pobrania:
