Analiza 1/2015: Praca dla absolwenta – trudno znaleźć, łatwo stracić?
Synteza
• Kierunki biznesowe zapewniają szanse zawodowe porównywalne do uczelni technicznych;
• Osoby młode poszukujące pracy znajdują zatrudnienie częściej niż osoby w wieku dojrzałym;
• W przypadku zwolnień, w pierwszej kolejności redukowane są stanowiska pracy młodych pracowników;
• Młode osoby częściej znajdują zatrudnienie w małych firmach oraz w sektorze usług. Taka struktura zatrudnienia wpływa na niską stabilność zatrudnienia w tej grupie społecznej;
• Sektor publiczny znacznie silniej chroni przed utratą pracy osoby w wieku dojrzałym niż młodych pracowników
Wprowadzenie
Trudna sytuacja na rynku pracy młodych osób w Polsce przyciąga dużo uwagi w debacie publicznej. Zarówno w mediach, jak i w środowisku naukowym podnosi się kwestię trudności w znajdowaniu pracy. Gorące emocje wzbudza także powszechność elastycznych form zatrudnienia w tej grupie. W szeroko komentowanym raporcie Szafraniec (2011) zwrócono uwagę na ryzyko „straconej generacji”– osób z obecnego młodego pokolenia, które nie znajdują miejsca na rynku pracy, doświadczają trudności w osiągnięciu stabilności i samodzielności finansowej, realizacji swoich aspiracji oraz założenia własnej rodziny. W wyniku tych dyskusji wysunięto wiele hipotez na temat barier w integracji zawodowej młodych osób.
Z jednej strony często głoszony jest pogląd, że młode osoby często wybierają uczelnie oraz kierunki kształcenia, które skazują ich na bezrobocie. Takie argumenty stwarzają presję, by rozwijać system przewidywania zapotrzebowania na rynku pracy na konkretne kwalifikacje zawodowe, choć jednocześnie wiadomo, że tego rodzaju prognozowanie jest trudne, kosztowne i nie zawsze prowadzi do oczekiwanych rezultatów (Drozdowicz-Bieć 2014, Sztanderska et al. 2007).
Z drugiej strony, za zaistniałą sytuację często obciąża się odpowiedzialnością pracodawców, którzy w obiegowej opinii formułują wygórowane oczekiwania dla nowo zatrudnianych pracowników, nawet przy rekrutacji na stanowiska nie wymagające wysokich kwalifikacji oraz preferują typy umów o pracę niestwarzające perspektyw stabilnego zatrudnienia. Celem niniejszego opracowania jest odniesienie się do wyżej wymienionych zagadnień i przedstawienie wyników badań, które poświęcone były m.in. sytuacji na rynku pracy młodych osób w Polsce.
*Anna Baranowska-Rataj: Instytut Statystyki i Demografii, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie oraz Department of Sociology, Umeå University. Laureatka Nagród Naukowych POLITYKI 2014 w kategorii nauki społeczne.
Kontakt do autora analizy
Anna Baranowska-Rataj
e-mail: anna.baranowska@soc.umu.se
Pliki do pobrania:
