Analiza 11/2012: Łotewska droga, czyli jak podwyższyć efektywny wiek emerytalny
Synteza
• Mała, otwarta gospodarka jaką jest Łotwa, w ciągu 20 lat po odzyskaniu niepodległości doświadczyła trzech kryzysów: pierwszy związany był z szokiem transformacyjnym; drugi był skutkiem transmisji kryzysu z Rosji, zaś trzeci – wynikiem ogólnoświatowej recesji.
• Sukces łotewskich reform ma swoje podstawy przede wszystkim w konsekwentnej realizacji polityki rządu w zakresie aktywizacji zawodowej i przeciwdziałania bezrobociu oraz poparciu społecznemu, jakim Łotysze darzą rząd premiera Dombrovskisa.
• Jednym z podstawowych wyzwań stojących przed gospodarką Łotwy, jest postępujące starzenie demograficzne populacji, którego negatywne skutki dla sektora finansów publicznych łagodzone są przez reformy systemu emerytalnego.
• Łotwa jest jednym z nielicznych krajów, które podwyższają ustawowy minimalny wiek emerytalny w tempie 6 miesięcy rocznie dla obu płci. Dla porównania w Polsce szybkość ta jest dwukrotnie niższa.
• Wystąpienie efektu kohorty w połączeniu ze wzrostem gospodarczym, czyli wzrostem popytu na pracę we wszystkich grupach wiekowych skutkowało imponującymi efektami dla rynku pracy, takimi jak: zwiększenie stopy zatrudnienia kobiet w wieku okołoemerytalnym o 30 pkt. proc. i mężczyzn o 18,6 pkt. proc.
• Dzięki temu, zwiększeniu uległ wskaźnik aktywności zawodowej kobiet i mężczyzn w wieku okołoemerytalnym odpowiednio o 30,5 i 16,3 pkt. proc. Wzrosło również zatrudnienie osób w wieku poprodukcyjnym (powyżej 64 lat).
• Objęcie rządów przez Valdisa Dombrovskisa wiązało się z ustabilizowaniem sytuacji wewnętrznej. Mimo, iż były minister finansów zdecydował się na głębokie, często drastycznie ograniczające wydatki, reformy, Łotysze przyznali mu kredyt zaufania, który udało mu się odnowić w wyborach parlamentarnych 2010 r.
• Choć partia Dombrovskisa nie wygrała kolejnych wyborów parlamentarnych w 2011 r. (zajęła w nich dopiero trzecie miejsce), otrzymał on po raz trzeci misję tworzenia i przewodniczenia nowemu rządowi. Łotysze pamiętają, że to on wyciągnął ich gospodarkę znad skraju przepaści.
Kontakt do autora:
Mateusz Guzikowski
mateusz.guzikowski@for.org.pl
Pliki do pobrania:
